Odszkodowanie za zajętą przez gminę działkę z przeznaczeniem na drogę. Oczywiście ma rację rzeczoznawca wskazujący Panu, iż za zajętą przez gminą działkę gruntową z przeznaczeniem na drogę należy się Panu odszkodowanie według cen rynkowych. Co do zasady, gmina powinna wykupić grunt prywatny przeznaczony pod drogę gminną. Jeśli jakimś cudem wciąż śpisz spokojnie i nieświadomie… najwyższy czas zacząć martwić się inflacją. We wrześniu 2021 roku inflacja w Polsce sięgnęła do 5,8% (najwięcej od przeszło 20 lat). Według ekonomistów na początku przyszłego roku inflacja konsumencka przekroczy 6%. Inwestorzy od kilku miesięcy przeszukują rynek pod kątem instrumentów, które zabezpieczą kapitał przed utratą wartości. Czy inwestycja w grunt jest dobrym pomysłem? Czy można zrobić to bez „brudzenia rąk”, za jednym kliknięciem? Sprawdzamy! Ważne założenie: analizie poddane zostaną jedynie grunty orne. Po pierwsze dlatego, że chce zminimalizować wpływ wzrostu cen domów i mieszkań (jaki obserwujemy w przypadku działek budowlanych, czy rekreacyjnych). Po drugie grunty rolne są z reguły tańsze niż pozostałe kategorie, więc prawdopodobnie będą w zasięgu portfela większej ilości inwestorów. Ważna uwaga: istnieje oczywiście możliwość odrolnienia gruntu - wiąże się to z dużą liczbą formalności oraz opłatami, a pozytywna decyzja nie jest gwarantowana. Kosztowna jest również kwestia podłączenia mediów. Więcej o procedurze odralniania tutaj, natomiast na potrzeby wstępnej analizy inwestycji należy pamiętać, że na cenę gruntu ornego wpływać będzie, ogólnie ujmując, potencjał przekształcenia w grunt pod budowę. Dlaczego grunt miałby być lepszy od złota czy akcji? Pierwsze co w kontekście inflacji nasuwa się na myśl wielu obserwatorom rynku to złoto. Być może przekonanie to ma swój początek w czasach, gdy pieniądz był ekwiwalentem złota, a pierwsze próby rozdziału kończyły się właśnie utratą wartości monety. Drugą opcją, z którą porównywać będziemy grunty
Czytaj w LEX: Nieruchomości zajęte pod drogi publiczne - odszkodowanie za odebranie prawa własności >> Ustawa przewiduje odszkodowania. Ustawa ureguluje też tak kwestie tzw. resztówek tj. częściej gruntów pozostałych po nabyciu części nieruchomości pod drogę, które nie nadają się do wykorzystania na dotychczasowe cele.
Zgodnie z art. 98 ustawy o gospodarce nieruchomościami działki gruntu wydzielone pod drogi publiczne: gminne, powiatowe, wojewódzkie, krajowe - z nieruchomości, której podział został dokonany na wniosek właściciela, przechodzą, z mocy prawa, odpowiednio na własność gminy, powiatu, województwa lub Skarbu Państwa z dniem, w którym decyzja zatwierdzająca podział stała się ostateczna albo orzeczenie o podziale prawomocne. Przepis stosuje się odpowiednio przy wydzielaniu działek gruntu pod poszerzenie istniejących dróg publicznych. Za te działki gruntu przysługuje odszkodowanie w wysokości uzgodnionej między właścicielem lub użytkownikiem wieczystym a właściwym organem. Jeżeli do takiego uzgodnienia nie dojdzie, na wniosek właściciela lub użytkownika wieczystego odszkodowanie ustala się i wypłaca według zasad i trybu obowiązujących przy wywłaszczaniu nieruchomości. Własność działek przeznaczonych pod drogi publiczne przechodzi na rzecz gminy w dniu, kiedy decyzja zatwierdzająca podział staje się ostateczna. Dopiero w tym momencie powstaje roszczenie o odszkodowanie. Tego odszkodowania były właściciel nieruchomości nie może się skutecznie zrzec przed wydaniem decyzji administracyjnej zatwierdzającej podział nieruchomości, czyli przed przejściem własności gruntu na rzecz gminy. Szeroko wyjaśnił to NSA w wyroku z dnia 26 lutego 2008 r., sygn. akt, I OSK 238/07, LEX nr 578071, a wcześniej NSA w Warszawie w wyroku z dnia 31 stycznia 2002 r., sygn. akt I SA 1658/00, LEX nr 81734. Zrzeczenie się odszkodowania może być wynikiem uzgodnień, o których mowa w art. 98 ust. 3 ustawy o gospodarce nieruchomościami . Dopuszczalne jest takie uzgodnienie, w wyniku którego właściciel zupełnie zrezygnuje z prawa do odszkodowania (zgodzi się na odszkodowanie zerowe). Uzgodnienia dokonane przed wydaniem decyzji zatwierdzającej podział nieruchomości nie będą miały żadnej mocy prawnej. Pomimo zrzeczenia się odszkodowania przed zatwierdzeniem podziału, właściciel nieruchomości będzie mógł wystąpić o odszkodowanie, a jego zrzeczenie się nie odniesie skutku. W takim wypadku interes gminy nie będzie odpowiednio zabezpieczony. @page_break@ Jeżeli gmina, w zamian za określone ustępstwa i udogodnienia na rzecz właściciela nieruchomości, chce przed zatwierdzeniem podziału skutecznie zabezpieczyć się przed wypłaceniem odszkodowania za działki przeznaczone pod drogi, to musi przyjąć inny tryb postępowania. Wójt powinien z urzędu zatwierdzić podział nieruchomości, ale tylko w taki sposób, aby wydzielić same drogi. Jest to dopuszczalne na podstawie art. 97 ust. 3 pkt 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami . W takim wypadku działki wydzielone pod drogi nie przechodzą na rzecz gminy z mocy prawa, art. 98 ust. 1 taki skutek przewiduje tylko w wypadku podziału na wniosek właściciela (użytkownika wieczystego). Po takim podziale właściciel nieruchomości może darować gminie działki przeznaczone pod drogi i wówczas można dokonywać wszelkich ustaleń bez ryzyka, że właściciel później zmieni zdanie. Dobrym rozwiązaniem może być także zawarcie umowy gwarancyjnej, ale to wymaga zaangażowania osoby trzeciej, której wypłacalność nie będzie budziła wątpliwości. Zgodnie z art. 392 kodeksu cywilnego, jeżeli osoba trzecia zobowiązała się przez umowę z dłużnikiem zwolnić go od obowiązku świadczenia, jest ona odpowiedzialna względem dłużnika za to, że wierzyciel nie będzie od niego żądał spełnienia świadczenia. Gwarant zawiera z gminą umowę, w której gwarantuje, że właściciel gruntu zrzeknie się odszkodowania za nieruchomości, których własność przeszła na gminę wskutek podziału. Jeżeli właściciel nie zrzeknie się prawa do odszkodowania, to gwarant będzie musiał zapłacić odszkodowania bezpośrednio za gminę lub zwrócić gminie wypłacone przez nią odszkodowanie. Umowa gwarancyjna może dotyczyć długu przyszłego. Dodatkowo właściciel nieruchomości może poręczyć za zobowiązanie gwaranta i w ten sposób sam stanie się odpowiedzialny za ewentualnie należne mu odszkodowanie. Natomiast na marginesie należy zaznaczyć, że zawieranie z inwestorami i właścicielami nieruchomości porozumień, na mocy których gmina dokonuje na ich rzecz określonych ustępstw lub ułatwień w zamian za korzyści majątkowe dla gminy, może nieść ryzyko popełnienia przestępstwa. Należy takie porozumienia wnikliwie analizować pod względem prawnym. Zgodnie z art. 228 § 1 kodeksu karnego kto, w związku z pełnieniem funkcji publicznej, przyjmuje korzyść majątkową lub osobistą albo jej obietnicę, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8. Przy czym korzyścią majątkową lub osobistą jest korzyść zarówno dla siebie, jak i dla kogo innego (art. 115 § 4 kodeksu karnego). Stąd członek władz gminy, który w związku z pełnieniem funkcji publicznej przyjmuje obietnicę korzyści majątkowej dla gminy może dopuścić się przestępstwa, mimo że sam żadnej korzyści dla siebie nie zamierza osiągnąć i działa w interesie publicznym. Do znamion przestępstwa z art. 228 §1 kodeksu karnego nie należy naruszenie prawa przez funkcjonariusza publicznego w zamian za korzyść majątkową lub jej obietnicę. Jeżeli przyjęcie korzyści majątkowej lub jej obietnicy następuje w zamian za zachowanie stanowiące naruszenie przepisów prawa, to zachodzi przestępstwo z art. 228 § 3 kk, a sprawca podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat materiały: Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. 2010 r., Nr 102, poz. 651 ze zm.) Tak, w niektórych przypadkach można ubiegać się o odszkodowanie mrozowe za szkody w infrastrukturze, takie jak drogi, mosty, systemy wodociągowe, elektrownie, itp. Warto skonsultować się z odpowiednimi urzędami lub agencjami, aby uzyskać informacje na temat możliwości ubiegania się o odszkodowanie w konkretnym przypadku. Artykuł napisany w Kancelarii Solski i Partnerzy w styczniu 2013 roku może być powielany i rozpowszechniany w całości lub we fragmentach wraz z podaniem źródła publikacji. Korzystając z doświadczeń w prowadzeniu spraw naszych klientów dostępnych źródeł dotknęliśmy: RESZTÓWKI czyli co komu z części nieruchomości Podatek VAT czyli jak Ministerstwa jednoczą wysiłki Parę słów o cenach za wywłaszczane nieruchomości pod drogi Na złą pracę biegłego można naskarżyć do MTBiGM Rozporządzenie łamie ustawę i Konstytucję RP Diabeł tkwi w szczegółach Ktokolwiek widział ktokolwiek wie Ojczyzna drogi buduje lecz niekoniecznie Ciebie wywłaszczając zrujnuje. Warto cenić wartość. Polskie Towarzystwo Rzeczoznawców Majątkowych planowało zorganizować z udziałem MTBiGM seminarium na temat wyceny nieruchomości wywłaszczonych pod budowę dróg publicznych. Ze szkodą dla wywłaszczanych i zakłopotanych urzędników regionalnych organów strony nie uzgodniły warunków brzegowych projektowanego panelu dyskusyjnego. Spotkanie odwołano. Marginalizowanie i przemilczanie problemów nie przyczynia się do ich rozwiązania. Kancelaria Solski i Partnerzy publicznie zasygnalizuje własny punkt widzenia oraz diagnozę przyczyn istniejących kłopotów. Stanowisko nasze ze zrozumiałych przyczyn będzie skrótowe. Pełna argumentacja, wiedza oraz doświadczenie służą nam do wygrywania sporów o wartości nieruchomości, które prowadzimy dla naszych klientów. Poniższy tekst będzie za długi dla pokrzywdzonych obywateli a zbyt lakoniczny dla urzędników i wschodzących na rynek konkurencyjnych pełnomocników pokrzywdzonych. Zdaniem Kancelarii Solski i Partnerzy podmiotem w znacznej mierze odpowiedzialnym za błędnie ustalane wysokości odszkodowań za grunty wywłaszczane pod budowę dróg obciąża Wydział Wyceny i Rynku Nieruchomości w Departamencie Gospodarki Nieruchomościami urzędujący w Ministerstwie Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej. Nie szukajmy osób osobiście odpowiedzialnym w gąszczu Przełożonych i Podwładnych, zagadnienie ustawowego uregulowania zasad ustalania odszkodowania za grunty zajęte bądź przeznaczone na przebudowę dróg należy do kompetencji właściwego Ministra; przyjmijmy zatem umownie, że badamy czynności organu i skutki jego decyzji bądź zaniechań. Co wolno Wojewodzie to nie Tobie narodzie Specustawa drogowa nosząca pełną nazwę Ustawa o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych zezwala na dzielenie nieruchomości i wywłaszczanie ich części na potrzeby Skarbu Państwa lub odpowiedniego samorządu. Czasami pozostaje po podziale nieruchomosci nowy fragment, którego cechy fizyczne, tak ukształtowane, mogą mieć wpływ na wartość bądź użyteczność. Przypomnijmy zapis ustawowy: Art. 13 [Nabycie nieruchomości] 3. W przypadku, o którym mowa w art. 12 ust. 4, jeżeli przejęta jest część nieruchomości, a pozostała część nie nadaje się do prawidłowego wykorzystania na dotychczasowe cele, właściwy zarządca drogi jest obowiązany do nabycia, na wniosek właściciela lub użytkownika wieczystego nieruchomości, w imieniu i na rzecz Skarbu Państwa albo jednostki samorządu terytorialnego tej części nieruchomości. Ustawodawca nie zatroszczył się o wyjaśnienie zarówno definicji i jak formy rozstrzygania o wykupywaniu tzw. resztówek. W przypadku nazbyt częstego braku woli ze strony GDDKiA do przejmowania pozostałości po wywłaszczeniu administracyjnym dla dalszego postępowania przewidziana jest droga powództwa cywilnego we właściwym Sądzie. Nawet właściwe określenie podmiotu pozwanego może być kłopotem dla zestandaryzowanego właściciela gruntu. Oczywiście ciężar dowodu zaistnienia przesłanki „nie nadawania się do prawidłowego wykorzystania” spoczywa na pozywającym. Piśmiennictwo i judykatura nie odnosi się i nie opisuje stanu nieruchomości, który biegły winien przyjąć dla ustalenia kwoty w oświadczeniu woli o zakupie wydzielonej części. Problem jest banalny i oczywisty i sprowadza się do ogromnych pieniędzy w skali Polski. Jeśli grunty wydzielono z terenów inwestycyjnych wykup z poszanowaniem prawa własności musi odbywać się za ceny tych terenów a nie wysokości cen gruntów umownie nazywanych jako „drogowe”. W innym, lecz na terenach rolnych częstym przypadku gdy część nieruchomości zgodnie z zasadą korzyści nabyta została z przyjęciem wartości cen za grunty nabywane jako przeznaczone pod komunikację właścicielowi trudno będzie zaakceptować oferowane ceny szacowane według obrotu ziemiami rolnymi. Tak oto sprawiedliwość spotyka się z polityką społeczną i nastrojami obywateli powiązanymi z inwestycjami celu publicznego. Z uwagi na powszechność i powtarzalność sytuacji kwestię zasad wykupu resztówek MTBiGM winien niezwłocznie poruszyć w swoich jakże częstych powielaczowych instrukcji dla organów i powoływanych biegłych. Rokować można i należy a ostatecznie liczy się siła argumentów i doświadczenie w prowadzeniu sporów i zapewnieniu w granicach prawa satysfakcji zlecającym pełnomocnictwo. W życiu i postępowaniu wywłaszczeniowym pewny jest jedynie podatek VAT Departament orzeczniczy MTBiGM w decyzjach uchylających decyzje Wojewodów odnośnie rozstrzygnięcia kwestii wartość odszkodowania w cenach brutto lub w cenach netto stoi na stanowisku, że „podatek VAT, związany z transakcją kupna – sprzedaży nieruchomości, oraz inne podatki i opłaty nakładane przez państwo, stanowią jedno z narzędzi polityki fiskalnej państwa i powinny być traktowane wyłącznie jako element wpływu państwa na wolny rynek. Podatki, jak również inne opłaty nie są efektem oddziaływania na siebie popytu i podaży, a tym samym nie mogą być traktowane jako element wykreowany przez wolny rynek, lecz, jak to określa sama teoria wyceny, jako element warunków sprzedaży. Z uwagi na powyższe, podatek VAT, jak również inne podatki czy opłaty powinny być traktowane jako jeden z kosztów zawarcia transakcji (np. tak samo jak prowizja pośrednika, której ciężar, tak samo jak podatek VAT, z reguły jest przenoszony na kupującego), który odliczany jest od ceny transakcyjnej, a nie jako integralny element tej ceny”.Minister Finansów w dostępnych interpretacjach indywidualnych stoi na stanowisku: „Reasumując, przeniesieniu z mocy prawa prawa własności nieruchomości w zamian za odszkodowanie stanowi odpłatną dostawę towarów i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W myśl art. 29 ust 1 ustawy, odszkodowanie jako jedyne wynagrodzenie z tytułu przeniesienia prawa własności nieruchomości stanowi kwotę należną, zawierającą podatek od towarów i usług. Momentem, w którym odszkodowanie należy wykazać w deklaracji VAT-7 jest miesiąc wystawienia faktury (jeżeli została ona wystawiona w terminie) lub miesiąc, w którym przypada siódmy dzień od wydania nieruchomości, tj. od dnia, w którym decyzja o ustaleniu lokalizacji drogi stała się ostateczna (jeżeli faktury w tym terminie nie wystawiono).Rzeczoznawcy majątkowi pełniąc obowiązki biegłych powołanych w celu ustalenia wartości nieruchomosci jako podstawy odszkodowania szacują ceny w kwotach netto. Algorytm sprowadzania przez środowisko rzeczoznawców majątkowych cen rynkowych rozumianych zgodnie z art. 3 ustawy o cenach jako: „cena – wartość wyrażoną w jednostkach pieniężnych, którą kupujący jest obowiązany zapłacić przedsiębiorcy za towar lub usługę; w cenie uwzględnia się podatek od towarów i usług oraz podatek akcyzowy, jeżeli na podstawie odrębnych przepisów sprzedaż towaru (usługi) podlega obciążeniu podatkiem od towarów i usług oraz podatkiem akcyzowym” jest całkowicie dowolny i pozbawiony transparentnych sposobów weryfikacji. Bazy danych pełne są informacji o zawartych transakcjach a wyodrębnienie z ceny stawki i kwoty podatku spotkać można sporadycznie. Podsumowując z prawdopodobieństwem graniczącym z pewnością mamy do czynienia z łańcuchem zdarzeń. Biegły umniejsza niektóre ceny o podatek VAT przyjmując wartości w kwotach netto. Organ w decyzji ustala wartość odszkodowania w oparciu o dowód o wartości przyjmując cenę netto jako podstawę. Urząd skarbowy od przyznanego odszkodowania oczekuje zapłaty podatku od wartości dodanej. Ukłonem w stronę wywłaszczanych jest, że od kwoty można zapłacić podatek na zasadach kasowych czyli w dacie otrzymania kwoty odszkodowania niekiedy odległej o kilka lat od decyzji ZRID. Przyznać z goryczą musimy, że także Kancelaria Solski i Partnerzy gubi się w gąszczu pułapek i zwyczajów wykorzystywania przez system pozycji dominującej. Czy mamy jeszcze do czynienia z odszkodowaniem słusznym, sprawiedliwym i ekwiwalentnym nie nam przyjdzie rozstrzygać gdy taki wniosek zostanie przedłożony do Trybunału Konstytucyjnego. Pieniądze szczęścia nie dają Na przełomie wieków miłościwie nam panująca klasa polityczna solidarnie podjęła decyzję o uruchomieniu zrywu i dokonaniu skoku cywilizacyjnego poprzez podjęcie zadania wybudowania tysięcy kilometrów dróg i autostrad. Chęci grzęzły w koleinach trudności. Ułatwieniu procedury służyło uchwalenie specustawy drogowej, w której problem pozyskiwania gruntów planowano rozwiązać stosownymi regulacjami wkraczającymi poza zasady ogólne ustalania wartości odszkodowania. Krokiem następnym było określenie tych zasad na poziomie regulacji pozaustawowych sformułowanych poprzez z gruntu niejasne rozporządzenie oplecione pismami wyjaśniającymi kierowanymi do organów decyzyjnych oraz rzeczoznawców majątkowych. Stworzono pojęcie transakcji drogowych czyli cen za które wykupywane były nieruchomości przejmowane dla zbudowania arterii komunikacyjnych. W praktyce rzecz się miała zgoła prosto. Przedstawiciel GDDKiA udawał się w teren i negocjował z rolnikami odkupienie części pól płacąc w zależności od regionu od 10 krotności wartości ziemi ornej do 20 krotności. Budowano poziom cen i relacje odniesienia aby pozostali właściciele, także posiadacze majątków składających się z terenów komercyjnych mogli być sprawiedliwie obsłużeni. Wyłącznie z powodu wrodzonej uczciwości narodowej i przywiązaniu do ziemi wśród ludu nie dochodziło do spekulacji terenami rolnymi przeznaczanymi pod budowę w przyszłości autostrad i dróg. Gdy oferowane na poziomie zł za hektar odszkodowania dotarły do obrzeży miast okazały się nieatrakcyjne i doprowadziły do zauważenia przez światłych obywateli wieloznaczności bądź precyzyjnie się wyrażając dwu wartościowości lub biegunowości norm. W konsekwencji Rzecznik Praw Obywatelskich w 2010 roku zwrócił się do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem o zbadanie zgodności wskazanych przepisów z Konstytucją RP. Kilka słów o stanowisku Trybunału i kontr posunięciu MTBiGM czytelnik znajdzie w innym akapicie. Każda akcja wywołuje reakcję. Po stworzeniu sztucznego mechanizmu opartego na wydumanej idei sprowadzającej się do wykreowania cen nieruchomości drogowych tłumaczących proceder wykreowano rynek polegający na wykupywaniu ziemi ornej drożej a gruntów inwestycyjnych taniej. Beneficjenci, elektorat wiejski akceptował sytuację. Pokrzywdzeni, elektorat miejski, w zderzeniu ze sprawiedliwością społeczną i dobrem publicznym stojącym ponad prawem własności i dobrem indywidualnym wtłoczeni zostali w konieczność kreatywnej retorsji. Powstała, bo taka jest dziejowa konieczność, oddolna inicjatywa stworzenia rynku obrotem nieruchomościami drogowymi na poziomie znacznie przekraczającym poziom cen gruntów inwestycyjnych. Świadomi właściciele, inwestorzy, deweloperzy wiedząc o zbliżających się wywłaszczeniu gruntów pod drogi bądź będąc posiadaczem działek zajętych pod komunikację wewnętrzną pomiędzy sobą obracają tymi gruntami tworząc rynek transakcji drogowych. Przykładem skali zjawiska niechaj będą tereny Wilanowa, na których poziom cen gruntów przeznaczonych pod drogi w transakcjach dokonywanych pomiędzy podmiotami prywatnymi przekroczył cenę 2000 zł/m2 przy cenach terenów inwestycyjnych w transakcjach rynkowych plasujących się poniżej kwot 1000 zł/m2. MTBiGM z Urzędu winien znać owe przykłady, gdyż wnioski o wykup tych nieruchomości za tak ukształtowane kwoty przeszły odpowiednie procedury i właściwe organy orzeczeniem Sądów zostały skłonione do złożenia stosownych oświadczeń woli o wykupie dróg wewnętrznych za ceny 2000zł/m2. Rynek, wolny rynek wolnych ludzi wypełnił pustkę roztropności; teraz Skarb Państwa i samorząd zarówno rolę jak i pozostałe grunty pod realizację inwestycji drogowych będzie nabywał z realizacją zasady korzyści. Oczywiście do momentu gdy urzędnicy z mediów odbiorą sygnał o zauważonych nieprawidłowościach i zechcą raz jeszcze przebudowywać przepisy specjalnego przeznaczenia. Trybunał Konstytucyjny w sprawie K 4/10 wypowiedział się o zgodności z Konstytucją przepisów spec ustawy drogowej i 36 paragrafu rozporządzenia w sprawie wyceny. Temat rozpoczęliśmy w innej notatce dostępnej na witrynie i z pewnością będziemy kontynuowali relację po opublikowaniu zdania odrębnego zgłoszonego przez Sędziego TK Wojciecha Hermelińskiego, który był sędzią sprawozdawcą. Na potrzeby niniejszej publicystyki oprzyjmy się na dostępnych ze stenogramu rozprawy przez Trybunałem Konstytucyjnym szczegółach toczącej się w sprawie miedzy innymi wyceny gruntów przeznaczonych lub zajętych pod drogi. Wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich dotyczył wątpliwości czy przepisy szczegółowe, paragraf 36 rozporządzenia ds. wyceny nie ograniczał praw obywateli do sprawiedliwego odszkodowania. Lektura pism stron złożonych do akt wskazuje jak krucha i wielowątkowa była sytuacja. Wskażmy tutaj, że TK nie uznał przepisu za sprzeczny z Konstytucją lecz równocześnie orzekł aby jego model nie był powielany w innych regulacjach podobnych. Ustawodawca pod naporem krytyki opinii publicznej, Prokuratora Generalnego, Sejmu, Rzecznika Praw Obywatelskich w czasie od wniosku o zbadanie zgodności do terminu rozprawy przed Trybunałem przyjął nowelizację rozporządzenia całkowicie zmieniając sporny zapis. Z prawnego i państwotwórczego punktu widzenia rozstrzygniecie o konstytucyjności normy prawnej miało charakter ocenny i edukacyjny a skutek rzeczowy mógł wystąpić przy uznaniu treści rozporządzenia za niekonstytucyjne poprzez przyznanie wywłaszczonym ograniczonego w czasie ale jednak prawa do wznowienia postępowań, które w przeszłości orzekały o wysokości odszkodowań. W wypowiedziach sędziów TK wyraźnie eksplikowane jest poczucie odpowiedzialności za słowo i troska o skutki własnego orzeczenia. Naszym zdaniem pracownik Ministerstwa nie odczuwał powagi sytuacji a poziom przygotowania merytorycznego do rozprawy prezentują poniższe fragmenty wystąpień. Należy w pierwszym rzędzie spojrzeć w ogóle na § 36 ust. 1 jako na przepis wskazujący rzeczoznawcy majątkowemu, jak ma wyceniać nieruchomości przeznaczone bądź zajęte pod drogi. Co to znaczy „przeznaczone”? „Przeznaczone” to znaczy z art. 154 naszej ustawy o gospodarce nieruchomościami, czyli w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, w studium, jak nie ma studium, ewentualnie, jak została wydana decyzja o warunkach zabudowy, a jak w ogóle tego wszystkiego nie ma – faktyczny sposób użytkowania. Czyli tak naprawdę, odchodząc na chwilę w ogóle od kwestii odszkodowań, ten przepis tak naprawdę mówi rzeczoznawcy, jak wycenić nieruchomość, jeżeli jest ona przeznaczona w planie pod drogę. Oczywiste, w mojej ocenie, wydaje się, że skoro nieruchomość jest przeznaczona na cel X, to do porównań bierzemy nieruchomości przeznaczone na cel X – tak w największym skrócie. Czyli jeżeli wyceniamy nieruchomości mieszkaniowe, zgodnie z zasadą wyrażoną w podejściu porównawczym, do porównań bierzemy nieruchomości mieszkaniowe, jak przemysłowe, to przemysłowe, jak handlowe, to handlowe, a jak drogowe, to drogowe. Tak więc ten przepis sam z siebie normuje sytuację, w której rzeczoznawca majątkowy wycenia nieruchomość przeznaczoną pod drogę. W ogóle do tej pory jeszcze nie dotknęliśmy specustawy drogowej. Jest on potrzebny z samego faktu, że mówi, jak wyceniać takie nieruchomości drogowe. W związku z tym uchylenie tego przepisu w pierwszej kolejności spowodowałoby lukę prawną. Tak naprawdę rzeczoznawca majątkowy nie miałby wskazania, jak ma postąpić w przypadku wyceny nieruchomości przeznaczonej w miejscowym planie pod drogę. Art. 134 ustawy ust. 3 i 4 mówi o kwestiach wywłaszczania nieruchomości i – to, o co Wysoki Trybunał wcześniej też zadał mi pytanie – kwestii zasady korzyści, czyli uzyskania przez właściciela wywłaszczanej nieruchomości wartości korzystniejszej dla niego, czyli na pewno wartości rynkowej. Tylko teraz [pozostaje] do rozważenia, czy to ma być wartość rynkowa według aktualnego sposobu użytkowania, czy według alternatywnego sposobu użytkowania. Zastanówmy się przez chwilę, jak ma rzeczoznawca majątkowy zastosować tę zasadę korzyści w przypadku, kiedy nie ma przepisu ust. 4 – teraz już przechodzę do ust. 4 – który tak naprawdę wskazuje mu, jak powinien wycenić nieruchomość drogową albo taką nabywaną pod drogę, czyli o różnych przeznaczeniach, ale nabywaną pod drogę. Gdyby tego przepisu nie było, doszłoby do sytuacji, w której rzeczoznawca majątkowy co prawda byłby zobowiązany, na podstawie art. 134 ust. 3 i 4, przeprowadzić analizę i jakby wskazać dwie wartości, wartość według aktualnego sposobu użytkowania i według alternatywnego, ale tak naprawdę nie miałby technicznych narzędzi wskazujących mu, jak tę wartość dla alternatywnego sposobu użytkowania, czyli w tym wypadku droga, ma określić. Bo jeżeli są transakcje drogowe, to jeszcze jest do załatwienia sprawa – że tak powiem brzydko. Jeżeli nie ma transakcji drogowych, to w tym momencie przepis art. 134 ust. 4 stałby się martwy, bo w tym momencie z czym rzeczoznawca majątkowy miałby porównać wartość dla aktualnego sposobu użytkowania? Dlatego kiedyś istniał § 36 ust. 2 pkt 1, który mówił, co w takiej sytuacji należy zrobić. Dlatego też dzisiaj istnieje § 36 ust. 4. Jeszcze kwestia samych transakcji drogowych. Nie mogę zgodzić się tutaj z tezą przedstawianą przez Prokuratora Generalnego, że takich transakcji nie ma, że one wygasają. Trzeba pamiętać o tym, że specustawa drogowa jest rzeczywiście specustawą, ale że ona w żaden sposób nie zabrania korzystania z zasad ogólnych wyrażonych w ustawie o gospodarce nieruchomościami. Jest wiele podmiotów publicznych, które nie korzystają ze specustawy drogowej, budując drogi publiczne, tylko po prostu kupuje nieruchomości, które wcześniej, zgodnie z ogólnym systemem planowania przestrzennego, muszą być przeznaczone pod drogę w miejscowym planie bądź też decyzją o ustaleniu lokalizacji celu publicznego. Tak że takie transakcje były, są i na pewno jeszcze długo będą, czego też dowodem jest to, że nawet w aktualnej wersji § 36 przewidziana jest sytuacja, w której transakcje nieruchomościami drogowymi są – to jest ust. 4 aktualnie obowiązującego przepisu. Deklasująca – to, co Wysoki Trybunał raczył zauważyć – to będzie sytuacja zastosowania wprost § 36 ust. 1, wprost, gdzie rzeczywiście jest mowa o tym, jak wyceniać nieruchomości przeznaczone bądź zajęte pod drogi publiczne. Czyli miejscowy plan, to, co właśnie Wysoki Trybunał powiedział, deklasujący i w tym momencie właściciel nieruchomości już nie jest właścicielem nieruchomości np. budowlanej, tylko w wyniku uchwalenia planu miejscowego stał się właścicielem nieruchomości, która w miejscowym planie jest przeznaczona pod drogę. Mógł dostać, mógł nie dostać – generalnie sytuacja jest następująca, że w tym momencie istnieje potrzeba wyceny tej nieruchomości, czyli wprost będzie stosowany § 36 ust. 1, który mówi: do porównań, rzeczoznawco majątkowy, w ogóle zastosuj podejście porównawcze i do porównań weź takie same nieruchomości, czyli też przeznaczone bądź zajęte [pod drogi]. Natomiast dlaczego powiedziałem, że nie do końca? Bo jednocześnie, [zgodnie] z naszym stanowiskiem, § 36 ust. 1 znajduje odpowiednie stosowanie na mocy ust. 4 – § 36 ust. 4 – który mówi, że w przypadku nabywania, generalnie budowy dróg, autostrad itd., przepis ust. 1 i ust. 2 pkt 1 stosuje się odpowiednio, co akurat w naszej ocenie oznacza, że treść § 36 ust. 1 ulega tutaj modyfikacji i należy ją czytać wtedy w ten sposób, że jeżeli nieruchomość została nabyta w celu realizacji inwestycji drogowej, bez względu na to, jakie miała przeznaczenie, to do porównań należy wziąć również nieruchomości, które zostały nabyte w celu realizacji inwestycji drogowej. Teraz, tu nam się kłania w tym momencie podejście porównawcze, definicja „nieruchomości podobnej”, i w tym momencie, jeżeli ja mam taką nieruchomość nabytą na cele realizacji inwestycji drogowej, która była „przeznaczona” wcześniej, wykorzystywana albo zabudowana, to do porównań nie mogę wziąć nieruchomości rolnych, leśnych, tylko też wezmę nieruchomości nabyte w celu realizacji [inwestycji] drogowej, położone na tym samym obszarze urbanistycznym, też tak samo zabudowane itd. Z tym jeszcze jednym zastrzeżeniem – to, co zresztą tutaj w ciągu całej rozprawy zaznaczamy – że § 36 ust. 4 w związku z § 36 ust. 1 on będzie realizacją tylko i wyłącznie wtedy art. 134 ust. 4 ustawy o gospodarce nieruchomościami, czyli w sytuacji, kiedy rzeczoznawca majątkowy uzna, iż sam fakt objęcia nieruchomości inwestycją o charakterze publicznym powoduje, że wartość tej nieruchomości jest większa, niż gdyby ona tą inwestycją publiczną nie była objęta. Czyli wtedy uznaje, że zaistnieje sytuacja, o której mowa w art. 134 ust. 4, i w tym momencie zadaje sobie pytanie: no dobrze, to jak ja wartość tej nieruchomości, która hipotetycznie…, która jest już docelowo, w przyszłości będzie wykorzystywana na cele drogowe, a dotychczas była wykorzystywana na inne cele, jak ja mam ją wycenić? I w tym momencie przechodzi do § 36 ust. 4, a później § 36 ust. 1, który stosowany jest odpowiednio. Jeżeli natomiast uzna, że taka sytuacja nie występuje, po prostu stosuje podstawowe zasady wyceny, przechodzi do rozporządzenia, ale nie do § 36 ust. 4, bo on wtedy tutaj nie jest właściwy do stosowania. Jeszcze za takim rozumieniem przepisu, o tym nie mówiłem, ale to wspomnę przy okazji, skoro Wysoki Trybunał tutaj zadał pytanie, za takim rozumieniem przepisu wskazują również poprzednie brzmienia rozporządzenia w sprawie wyceny nieruchomości. Należy zauważyć, że aktualne rozporządzenie, czyli rozporządzenie z 2004 r., nie jest pierwszym aktem wykonawczym, który reguluje sposób wyceny nieruchomości. Poprzedzające je rozporządzenia były z roku 2002 i 1998. Szczególnie chciałbym zwrócić uwagę Wysokiego Trybunału na rozporządzenie z 1998 r., gdzie też był określony sposób wyceny nieruchomości właśnie związanych z inwestycjami drogowymi, gdzie w ówczesnym § 28 czytamy: „Dla ustalenia odszkodowania w przypadku, o którym mowa w art. 134 ust. 4, za działki gruntu wydzielone pod nowe drogi albo pod poszerzenie dróg wartość nieruchomości ustala się w podejściu porównawczym, przyjmując ceny transakcyjne uzyskiwane przy sprzedaży nieruchomości na te cele. Prawdą jest, że w rozporządzeniu z 2002 r. i w rozporządzeniu z 2004 r. już takiego wstępu nie ma, ale tutaj akurat mogę powiedzieć to z punktu widzenia prawodawcy, który przygotowywał kolejne wersje rozporządzenia, było dla nas oczywiste, że nadal ten przepis będzie stosowany tylko właśnie w takiej sytuacji, czyli na potrzeby określenia wartości, o której mowa w art. 134 ust. 4. Opierając się na wypisie z dokumentu, stenogramu rozprawy przez Trybunałem Konstytucyjnym pokusić można się o stwierdzenie, że namaszczony przez Przełożonych i Ministra rzeczoznawca majątkowy nie dostrzega hierarchii przepisów prawa. Zawierzył w sprawczą moc rozporządzenia i z uporem godnym lepszej sprawy winą za wszelkie nieprawidłowości obarcza biegłych wyłączając spod pręgierza odpowiedzialności organy z MTBiGM włącznie. To nie tak, że dajcie mi paragraf a właściwa wartość sama się znajdzie. Broniący przepisu pełnomocnicy ministra nie udzielili odpowiedzi jaką funkcję i jaki fragment zasad wyceny wyjaśnia kwestionowany przepis. Urzędnicy powoływali się na jego uchylenie nie bacząc na istniejące zagrożenie wznowienia postępowań. Trybunał związany wnioskiem nie mógł rozpytać o powody tak gruntownej zmiany zapisu bronionej uchylonej wersji. Jak byłoby bez analizowanego rozporządzenia z treści akt nie mogliśmy się dowiedzieć. Podobnie pytanie o skutki finansowe i poziom cen wywłaszczanych gruntów według poprzedniego i aktualnego rozporządzenia pozostało bez odpowiedzi ponieważ MTBiGM ponoć nie ma dostępu do takich zestawień. Departament Nieruchomości przygotowując przebudowę merytoryczną rozporządzenia w sprawie wyceny nieruchomości i sporządzania operatu szacunkowego opracował uzasadnienie, które w przeważającej części stanowiło, ze będzie jak dawniej ale czytelniej i bardziej zrozumiale dla biegłych rzeczoznawców majątkowych. Skonfrontujmy jednak treść uzasadnienia zmiany rozporządzenia z przytoczoną wyżej argumentacją. O co chodzi w drogim paragrafie 36 Zmiana § 36. Przepis § 36 stanowi podstawę do określania wartości rynkowych nieruchomości przeznaczonych lub zajętych pod drogi publiczne. Dotychczas stanowił on normę generalną, określającą zasady wyceny ww. nieruchomości. Szczegółowe regulacje związane z wyceną nieruchomości przeznaczonych lub zajętych pod inwestycje drogowe stanowiły pochodną regulacji związanych z planowaniem przestrzennym i możliwością dochodzenia, przez dotychczasowych właścicieli oraz użytkowników wieczystych nieruchomości przeznaczonych w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego na inwestycje drogowe, odpowiednich odszkodowań. Taki sam skutek, jak fakt przeznaczenia nieruchomości w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego na drogę, miały również decyzje o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego oraz decyzje o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu (w ostatnim przypadku wyłącznie wobec podmiotu, który występując o ww. decyzję dysponował prawem do danej nieruchomości). Razem z przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz ustawą o gospodarce nieruchomościami przepisy te stanowiły spójną całość, umożliwiając wycenę specyficznych rodzajów nieruchomości (tzw. nieruchomości drogowych) na podstawie cen transakcyjnych uzyskiwanych w obrocie takimi nieruchomościami. W każdej z tych sytuacji dotychczasowemu właścicielowi nieruchomości lub użytkownikowi wieczystemu przysługiwało odszkodowanie za obniżenie wartości nieruchomości, która została przeznaczona na realizację inwestycji drogowej. W takim przypadku właściciel nieruchomości, którego cała nieruchomość została przeznaczona na realizację inwestycji drogowej, mógł uzyskać: 1) kwotę równą wartości tzw. nieruchomości drogowej – w wyniku zawarcia odpowiedniej umowy cywilno-prawnej z inwestorem; 2) kwotę odszkodowania za obniżenie wartości nieruchomości na podstawie przepisów ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Kwota ta była równa różnicy między wartością nieruchomości, jaką miała ona przed przeznaczeniem jej na inwestycję drogową (np. nieruchomość gruntowa zabudowana domem jednorodzinnym, z ogrodem i budynkami gospodarczymi), a wartością tzw. nieruchomości drogowej. Tym samym właściciel (użytkownik wieczysty) nieruchomości otrzymywał kwotę równą wartości utraconej nieruchomości. Wejście w życie ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 193, poz. 1194, z późn. zm.) zaburzyło tę sytuację. Z uwagi na generalne wyłączenie w ramach realizowania inwestycji drogowych przepisów o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym i brak ustalenia, że decyzja o lokalizacji drogi krajowej powoduje te same skutki co przeznaczenie w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, niemożliwe stało się, na podstawie ww. przepisów prawa ustalanie odszkodowania za obniżenie wartości nieruchomości. Jednocześnie przyjęto, że nieruchomości przeznaczone pod drogę przez decyzję o lokalizacji drogi krajowej powinny być wyceniane tak, jak nieruchomości przeznaczone pod drogi w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego (przepis rozporządzenia). Tym samym, w przypadku gdy lokalizacja drogi krajowej została przeprowadzona na terenach, na których nie było miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego lub też przez tereny, które w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego nie przewidywały inwestycji drogowej, właściciel (użytkownik wieczysty) nieruchomości nie mógł otrzymać odszkodowania za obniżenie wartości nieruchomości, otrzymując jedynie kwotę odpowiadającą wartości tzw. „nieruchomości drogowej”. Ponieważ jednak kwoty te były negocjowane z inwestorami i istniał określony rynek obrotu takimi prawami, w dużej części przypadków brak odszkodowania za obniżenie wartości nieruchomości został odpowiednio zniwelowany w zwiększeniu wartości nieruchomości drogowych. Przykładem tego jest duże rozwarstwienie cen tego typu nieruchomości, które w różnych regionach kraju osiągają odmienne ceny. W związku z nowelizacją ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, która zaczęła obowiązywać z dniem 16 grudnia 2006 r., sukcesywnie zmniejsza się liczba tego rodzaju transakcji rynkowych. Spowodowane jest to przyjętą w ww. ustawie konstrukcją prawną wywłaszczenia z mocy prawa (bez możliwości cywilnoprawnego wykupu nieruchomości pod drogi publiczne). Problemy ze stosowaniem obecnej treści § 36 były wielokrotnie poruszane w kierowanych do Ministra Infrastruktury interpelacjach poselskich, wystąpieniach Rzecznika Praw Obywatelskich, stanowiskach środowiska zawodowego rzeczoznawców majątkowych oraz w pismach osób fizycznych i prawnych. § 36 ust. 1. W celu dostosowania zasad wyceny do zmienionej sytuacji prawnej, w noweli zaproponowano, aby przy określaniu wartości rynkowej nieruchomości dla potrzeb ustalenia odszkodowania za nieruchomości wywłaszczone lub przejęte z mocy prawa na podstawie przepisów ww. ustawy, rzeczoznawca majątkowy określał jej wartość przyjmując jej stan z dnia wydania decyzji (czyli według aktualnego sposobu użytkowania, tj. sposobu występującego przed wydaniem decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej). Stanowi to wypełnienie zasady określonej w art. 134 ustawy o gospodarce nieruchomościami, która stanowi, że przy ustalaniu wysokości odszkodowania uwzględnia się aktualny sposób użytkowania nieruchomości, chyba że przeznaczenie nieruchomości zgodne z celem przejęcia tej nieruchomości powoduje wzrost jej wartości. Konsekwentnie przyjęto, że przy wycenie nieruchomości przyjmuje się dotychczasowe przeznaczenie nieruchomości, obowiązujące w dacie wydania decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej, stosując odpowiednio art. 154 ustawy o gospodarce nieruchomościami. Przepis ten wskazuje, iż w przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego przeznaczenie nieruchomości ustala się na podstawie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy lub decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. W przypadku gdy brak jest studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy lub decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu uwzględnia się faktyczny sposób użytkowania nieruchomości. § 36 ust. 2. Sytuacja na lokalnym i regionalnym rynku nieruchomości, w tym przede wszystkim brak lub niewystarczająca liczba transakcji rynkowych może jednak spowodować, że zastosowanie przedstawionego sposobu wyceny nie będzie możliwe. W tym przypadku, zgodnie z treścią ust. 2, wartość nieruchomości określa się w podejściu kosztowym. Zgodnie z zasadami podejścia kosztowego (art. 153 ust. 3 ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz § 21 rozporządzenia), wartość nieruchomości bądź jej części zostanie zatem określona jako suma wartości gruntu wchodzącego w skład nieruchomości wycenianej (albo jej części) oraz wartości części składowych tego gruntu. Podejście kosztowe powinno być stosowane w ostateczności, gdy sytuacja rynkowa, cechy wycenianej nieruchomości albo części nieruchomości objętej decyzją nie pozwalają na zastosowanie w wycenie reguł określonych w ust. 1. § 36 ust. 3 stanowi realizację zasady zawartej w art. 134 ust. 4 ustawy o gospodarce nieruchomościami, zgodnie z którym, jeżeli przeznaczenie nieruchomości, zgodne z celem wywłaszczenia, powoduje zwiększenie jej wartości, wartość rynkową nieruchomości określa się według alternatywnego sposobu użytkowania wynikającego z tego przeznaczenia. Propozycja zawarta w przepisie rozporządzenia bazuje na dotychczasowym sposobie określenia wartości nieruchomości wydzielonych pod nowe drogi publiczne lub już zajętych pod takie drogi. Wprowadzona została jednak modyfikacja ograniczająca możliwość powiększania wartości nieruchomości „nie więcej niż o 50%”. Rzeczoznawca majątkowy, po uprzednim zbadaniu rynku nieruchomości, ustali stawkę procentową, która będzie stanowiła o powiększeniu wartości nieruchomości tak, aby ostateczna wartość nieruchomości odpowiadała ww. przepisom ustawy. Dotychczasowa praktyka wskazywała, że stosowanie „sztywnego” powiększenia o 50 %, niekiedy powodowało, że oszacowana przez rzeczoznawcę majątkowego wartość, która następnie stanowiła podstawę do ustaleniaodszkodowania, przekraczała wartość nieruchomości dla alternatywnego sposobuużytkowania wynikającego z przeznaczenia zgodnie z celem wywłaszczenia. Sytuacja taka mogła mieć miejsce w przypadku, nieznacznych różnic pomiędzy wartością nieruchomości określoną według aktualnego sposobu użytkowania a wartością nieruchomości określoną według alternatywnego sposobu użytkowania (np. aktualny sposób użytkowania 80, a przeznaczone pod drogi. W takich przypadkach „sztywne” zwiększenie o 50 % tej pierwszej wartości, powodowało, że „ostateczna” wartość była wyższa od wartości dla alternatywnego sposobu użytkowania. Propozycja zmiany ust. 3 w § 36 rozporządzenia eliminuje możliwość powstawania takich nieuprawnionych rozbieżności. § 36 ust. 4 reguluje coraz częściej występującą sytuację, w której inwestycje drogowe lokalizowane są na podstawie ww. ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach (…) na obszarach, które przeznaczone zostały na realizację inwestycji drogowych. Tym samym, przy próbie zastosowania zasad określonych w ust. 1-3, wycenie w tym przypadku podlegałaby tzw. nieruchomość drogowa, ponieważ jej przeznaczenie już w dacie wydania decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej, było określone jako inwestycja drogowa. Z uwagi na wskazane wcześniej sukcesywne zmniejszanie się liczby transakcji tzw. nieruchomościami drogowymi, spowodowane przyjętą w ww. ustawie konstrukcją prawną wywłaszczenia z mocy prawa (bez możliwości cywilnoprawnego wykupu nieruchomości pod drogi publiczne), zaproponowano, by w opisanym przypadku rzeczoznawca majątkowy przyjmował jako przeznaczenie nieruchomości wycenianej przeznaczenie nieruchomości przeważające wśród gruntów przyległych. Ponieważ, nie można zakładać, że całkowicie „zanikną” transakcje nieruchomościami drogowymi, gdyż wywłaszczenia nieruchomości pod drogi publiczne mogą w dalszym ciągu być dokonywane w trybie przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami, pozostawiono warunek stosowania powyższych zasad w przypadku braku transakcji nieruchomościami drogowymi. § 36 ust. 5 ma charakter porządkujący i doprecyzowujący poprzez wskazanie znaczenia pojęcia decyzja używanego w § 36. § 36 ust. 6 stanowi generalną zasadę o odpowiednim stosowaniu opisanych powyżej zasad do określania wartości nieruchomości przeznaczonych, wydzielonych, nabywanych, zajętych lub przejętych pod drogi, wskazując otwarty katalog możliwych zastosowań wraz z pięcioma przykładowymi zastosowaniami. Przed analizą językową aktualnej treści §36 należy dla mniej biegłych czytelników przypomnieć podstawowe przepisy. Treść ich i zasady poprawnej legislacji oraz egzegezy wykładni norm jak też przede wszystkim zdroworozsądkowa interpretacja tekstu stanowić będą kolejny fragment tekstu. Przypomnijmy cześć zapisów ustawowych aby światło informacji równomiernie naświetlało tło. Art. 128 [Zasady] 1. Wywłaszczenie własności nieruchomości, użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego następuje za odszkodowaniem na rzecz osoby wywłaszczonej odpowiadającym wartości tych praw. Art. 130 [Ustalenie odszkodowania] 1. Wysokość odszkodowania ustala się według stanu, przeznaczenia i wartości wywłaszczonej nieruchomości w dniu wydania decyzji o wywłaszczeniu. W przypadku gdy starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej, wydaje odrębną decyzję o odszkodowaniu, wysokość odszkodowania ustala się według stanu i przeznaczenia nieruchomości w dniu pozbawienia lub ograniczenia praw, a w przypadkach, o których mowa w art. 98 ust. 3 i art. 106 ust. 1, według stanu i przeznaczenia nieruchomości odpowiednio w dniu wydania decyzji o podziale lub podjęcia uchwały o przystąpieniu do scalenia i podziału oraz jej wartości w dniu wydania decyzji o odszkodowaniu. Przepis art. 134 stosuje się odpowiednio. 2. Ustalenie wysokości odszkodowania następuje po uzyskaniu opinii rzeczoznawcy majątkowego, określającej wartość nieruchomości. Art. 131 [Nieruchomość zamienna] 1. W ramach odszkodowania właścicielowi lub użytkownikowi wieczystemu wywłaszczonej nieruchomości może być przyznana, za jego zgodą, odpowiednia nieruchomość zamienna. 4. Różnicę między wysokością odszkodowania ustalonego w decyzji a wartością nieruchomości zamiennej wyrównuje się przez dopłatę pieniężną. Art. 134 [Wartość rynkowa nieruchomości] 1. Podstawę ustalenia wysokości odszkodowania stanowi, z zastrzeżeniem art. 135, wartość rynkowa nieruchomości. 2. Przy określaniu wartości rynkowej nieruchomości uwzględnia się w szczególności jej rodzaj, położenie, sposób użytkowania, przeznaczenie, stan nieruchomości oraz aktualnie kształtujące się ceny w obrocie nieruchomościami. 3. Wartość nieruchomości dla celów odszkodowania określa się według aktualnego sposobu jej użytkowania, jeżeli przeznaczenie nieruchomości, zgodne z celem wywłaszczenia, nie powoduje zwiększenia jej wartości. 4. Jeżeli przeznaczenie nieruchomości, zgodne z celem wywłaszczenia, powoduje zwiększenie jej wartości, wartość nieruchomości dla celów odszkodowania określa się według alternatywnego sposobu użytkowania wynikającego z tego przeznaczenia. Art4 [słowniczek] 16) nieruchomości podobnej – należy przez to rozumieć nieruchomość, która jest porównywalna z nieruchomością stanowiącą przedmiot wyceny, ze względu na położenie, stan prawny, przeznaczenie, sposób korzystania oraz inne cechy wpływające na jej wartość; 17) stanie nieruchomości – należy przez to rozumieć stan zagospodarowania, stan prawny, stan techniczno-użytkowy, stopień wyposażenia w urządzenia infrastruktury technicznej, a także stan otoczenia nieruchomości, w tym wielkość, charakter i stopień zurbanizowania miejscowości, w której nieruchomość jest położona; Art. 154 [Zasady wyboru] 1. Wyboru właściwego podejścia oraz metody i techniki szacowania nieruchomości dokonuje rzeczoznawca majątkowy, uwzględniając w szczególności cel wyceny, rodzaj i położenie nieruchomości, przeznaczenie w planie miejscowym, stan nieruchomości oraz dostępne dane o cenach, dochodach i cechach nieruchomości podobnych. 2. W przypadku braku planu miejscowego przeznaczenie nieruchomości ustala się na podstawie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy lub decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. 3. W przypadku braku studium lub decyzji, o których mowa w ust. 2, uwzględnia się faktyczny sposób użytkowania nieruchomości. Art. 159 [Upoważnienie] Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, rodzaje metod i technik wyceny nieruchomości, sposoby określania wartości nieruchomości, wartości nakładów i szkód na nieruchomości oraz sposób sporządzania, formę i treść operatu szacunkowego, uwzględniając: 1) sposoby określania wartości nieruchomości przy zastosowaniu poszczególnych podejść, metod i technik wyceny; 2) sposoby określania wartości nieruchomości dla różnych celów; 3) sposoby określania wartości nieruchomości jako przedmiotu różnych praw; 4) sposoby określania wartości nieruchomości w zależności od ich rodzaju i przeznaczenia; 5) rodzaje nakładów na nieruchomości; 6) dane, jakie powinien zawierać operat szacunkowy, oraz sposób potwierdzania jego aktualności; 7) uwarunkowania określania wartości rynkowej nieruchomości w podejściu mieszanym. Przyszła KOZA do woza lub Obywatel zwraca się do Ministra z problemem Rodaku jeśli dotknęło Ciebie wywłaszczenie Twojej nieruchomości dla celu publicznego, w szczególności budowy drogi gminnej, wojewódzkiej, krajowej lub choćby wewnętrznej a nie możesz skorzystać z wsparcia pełnomocnika z podobnej nam kancelarii proszę pamiętaj, że urzędnicy, pracownicy organów oraz biegli rzeczoznawcy majątkowi znają te same przepisy. Ogrom tekstu, przypisów, odwołań i powołań na orzecznictwo, judykaturę, piśmiennictwo i zasady oraz normy powinny być zrozumiałe, jasne i sprawiedliwe. Nie bądź bierny szukaj i pytaj o sens i uzasadnienie. Przypomnieliśmy fragmentu ustaw. Teraz w świetle tego, że rozporządzenie jest jedynie instrumentem, swego rodzaju vademecum określającym instrumenty szacowania wartości zapoznajmy się z nową wersją paragrafu 36, który bezpodstawnie dla polskich dróg pełni literacką odmianę §22. Dla zrozumienia tekstu przedstawimy treść w wersji łatwiejszej do uchwycenia sensu językowego. § 36 [Wartość gruntów pod drogi publiczne] 1. Wartość rynkową nieruchomości dla potrzeb ustalenia odszkodowania za nieruchomości wywłaszczone lub przejęte z mocy prawa na podstawie przepisów ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych ( z 2008 r. Nr 193, poz. 1194 i Nr 199, poz. 1227 oraz z 2009 r. Nr 72, poz. 620) określa się, przyjmując stan nieruchomości z dnia wydania decyzji, ceny nieruchomości z dnia ustalenia odszkodowania, a przeznaczenie nieruchomości zgodnie z art. 154 ustawy bez uwzględnienia ustaleń decyzji. Nie uwzględnia się nakładów poniesionych na nieruchomości po dniu wydania decyzji. 5. Przez decyzję, o której mowa w ust. 1, 2 i 4, rozumie się decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, decyzję o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego, decyzję o ustaleniu lokalizacji autostrady, decyzję o ustaleniu lokalizacji drogi krajowej, decyzję o ustaleniu lokalizacji drogi lub decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej, na podstawie której ustalona została lokalizacja inwestycji drogowej. 6. Przepisy ust. 1-4 stosuje się odpowiednio przy określaniu wartości nieruchomości przeznaczonych, wydzielonych, nabywanych, zajętych lub przejętych pod drogi, a w szczególności: 1) przy określaniu wartości nieruchomości lub ich części dla ustalenia odszkodowania, o którym mowa w art. 73 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. – Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną ( Nr 133, poz. 872, z późn. zm. ), z tym że stan tych nieruchomości przyjmuje się na dzień 29 października 1998 r.; nie uwzględnia się nakładów dokonanych przez osobę uprawnioną po utracie prawa do władania gruntem; 2) przy określaniu wartości działek gruntu wydzielonych pod drogi publiczne, o których mowa w art. 98 ust. 1 i art. 105 ust. 4 ustawy, z tym że stan nieruchomości, z których wydzielono te działki gruntu, przyjmuje się odpowiednio na dzień wydania decyzji zatwierdzającej podział nieruchomości albo na dzień wejścia w życie uchwały rady gminy o przystąpieniu do scalenia i podziału nieruchomości; 3) przy określaniu wartości nieruchomości dla ustalenia odszkodowania, o którym mowa w art. 24e ustawy z dnia 7 września 2007 r. o przygotowaniu finałowego turnieju Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej UEFA EURO 2012 ( z 2010 r. Nr 26, poz. 133 i Nr 127, poz. 857); 4) przy określaniu wartości nieruchomości nabywanych pod drogi w drodze umowy, z tym że wszystkie czynniki wpływające na wartość nieruchomości przyjmuje się na dzień zawarcia umowy; 5) przy określaniu wartości nieruchomości wydzielonych lub zajętych pod drogi wewnętrzne. Cały tekst powyższy powtarza zapisy ustawowe. Racjonalny ustawodawca nie powinien komplikować sobie sprawy i w przepisach wykonawczych umieszczać przypomnienia faktu, że w różnych aktach zawarł dla siebie umocowanie do wywłaszczanie nieruchomości przeznaczonych lub zajętych pod drogi. Niepokojące jest enumeratywne przytoczenie poszczególnych norm gdyż każda ewentualna zmiana będzie musiała nieść zmianę tej inwokacji. Z prawdopodobieństwem graniczącym z pewnością zostaną wszczęte spory czy regulacja dotyczy zdarzeń nie opisanych czy też jest to klasyfikacja zamknięta. Niezależnie jakie były intencję na chwilę obecną ten fragment traktuje jedynie o tym, ze poniżej opisane zostaną sposoby szacowania gruntów drogowych jakoby w uzupełnieniu obowiązujących powszechnie norm rangi ustawowej i oczywiście Konstytucji. Sprawnie dołożono jednak decyzje ZRID i WZ być może doprowadzając do konfliktu ustawowego z ustawą o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym gdyby taka norma zawarta była w równorzędnym akcie. Nie sposób zezwolić aby sposób szacowania przesądzał o wyniku badania przesłanki zmiany wartości gruntów wykazywanych dla potrzeb realizacji roszczeń z tytułu zmiany bądź uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Przy okazji i ten fragment twórczości ustawodawcy będziemy chcieli omówić oczyma właścicieli a nie interpretatorów warunków brzegowych realizacji dobra wspólnego na gruncie wielości indywidualnych praw własności. 2. W przypadku gdy dane z lokalnego i regionalnego rynku nieruchomości są niewystarczające do określenia wartości rynkowej zgodnie z ust. 1, wartość nieruchomości objętej decyzją określa się w podejściu kosztowym. Tutaj Pracownicy MTBiGM, Wydziału Wyceny Nieruchomości zawarli własne zrozumienie konglomeratu zapisu ustawowego z potocznym zapamiętaniem dalszej części rozporządzenia, otóż: Art. 135 [Wartość odtworzeniowa] 1. Jeżeli ze względu na rodzaj nieruchomości nie można określić jej wartości rynkowej, gdyż tego rodzaju nieruchomości nie występują w obrocie, określa się jej wartość odtworzeniową. 3. W przypadku gdy przeznaczenie nieruchomości, zgodne z celem wywłaszczenia, powoduje zwiększenie jej wartości, wartość rynkową nieruchomości określa się w następujący sposób: 1) wartość działek gruntu wydzielonych pod nowe drogi publiczne albo pod poszerzenie dróg istniejących stanowi iloczyn wartości 1 m 2 gruntów, z których wydzielono te działki gruntu, i ich powierzchni, 2) wartość nieruchomości zajętych pod drogi publiczne stanowi iloczyn wartości 1 m 2gruntów o przeznaczeniu przeważającym wśród gruntów przyległych i ich powierzchni – powiększony, na podstawie badania rynku nieruchomości, nie więcej niż o 50%. Przepis 3. Punkt 1) i punkt 2) zdaniem Kancelarii Solski i Partnerzy jest sprzeczny z art. Ustawy o Gospodarce Nieruchomościami i tym samym narusza Konstytucję RP. Prawo o randze rozporządzenia nie może zmieniać zapisów ustawowych. W powyższym jednak przypadku złamaniu podlega zasada korzyści zagwarantowana w przywołanym artykule. Zarówno dla działek wydzielonych, inaczej przeznaczonych pod nowe drogi jak stanowi podpunkt 1 ograniczono wartość do kwot będących pochodną wartości gruntów których wywłaszczana część ma lub została wydzielona. Zakwestionowano zasadę korzyści gwarantującą przyjęcie alternatywnego, droższego przeznaczenia wynikającego z nadania funkcji komunikacji w celu wywłaszczenia. Nonszalancja widoczna w używaniu w kontekście prawnym kolokwializmów „wartość działek” gdy istnieje definicja legalna „wartość rynkowa nieruchomości” jest niewybaczalna. Dla działek zajętych pod drogi, czyli zgodnie z podpunktem drugim takich na których istnieje, zgodnie z prawem drogowym, już urządzona droga nakazuje się wycenę z uwzględnieniem wartości nieruchomosci przyległych. Mimo, że zapis ów jako sprzeczny z ustawą nie ma prawa obowiązywać biegłych ewentualnie znajdzie zastosowanie w marginalnej już ilości spraw. Dotyczy jedynie dawnych zaszłości do tej pory nie uregulowanych. Każdy jednak z właścicieli ograniczony powołaniem na w/w punkt naszym zdaniem wygra postępowanie w Sądzie, nie tylko z powodu, braku definicji gruntów przyległych i zasady powiększania wartości na podstawie badania rynku. Obawiać się jedynie należy objazdu szkoleń, które jako prawo powielaczowe wpajać będą biegłym mądrość ludową rozporządzenia i przenikliwość ustawodawcy. Wystarczy czytać ze zrozumieniem. 4. W przypadku gdy na realizację inwestycji drogowej została wywłaszczona lub przejęta z mocy prawa nieruchomość, która na dzień wydania decyzji była przeznaczona pod inwestycję drogową, wartość rynkową określa się, przyjmując przeznaczenie nieruchomości przeważające wśród gruntów przyległych, chyba że określenie wartości jest możliwe przy uwzględnieniu cen transakcyjnych nieruchomości drogowych. Przepisy ust. 1-3 stosuje się odpowiednio. Tutaj nie wiemy czego ustawodawca chciał wiemy jednak co powiedział. Dura lex sed lex. Jeśli nieruchomość została przeznaczona pod inwestycję drogową zgodnie z dokumentami enumeratywnie wymienionymi w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym to jako nieruchomości porównawcze należy przyjmować grunty będące w obrocie i o tożsamej funkcji. Nadal jednak brakuje wskazówki interpretacyjnej dla sytuacji gdy na rynku lokalnym, o nie określonym zasięgu, nie wystąpiły transakcje bądź przeznaczenie biegły ustalił korzystając z protezy umieszczonej w art. 154 UGN. Brak przepisów intertemporalnych, zwanych przejściowymi zaowocował koniecznością z datą 26 sierpnia 2011 roku wykonywania nowych operatów dla postępowań nie zakończonych ostateczną decyzją w okresie zmiany rozporządzenia. Częste są przypadki, że rolnicy według znowelizowanego przepisu otrzymują znacznie zmniejszone propozycje odszkodowań. Prowadzimy takie sprawy dla naszych klientów. Departament orzecznictwa przy MTBiGM aktualnie promuje w decyzjach Ministra stanowisko co do zasad analizy rynku i doboru nieruchomosci porównawczych jakoby „za nieruchomości drogowe w rozumieniu tego przepisu należy uznać nieruchomosci przeznaczone pierwotnie w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego lub studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy pod inwestycje drogowe. Tym samy za nieruchomości drogowe nie mogą być uznane nieruchomości o innym przeznaczeniu planistycznym, które dopiero w wyniku wydania decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej zostały przeznaczone pod budowę drogi”. Jak widać problem ile ma wyjść biegłemu i z którego koszyczka nieruchomości porównawczych mają być przywoływane transakcje podobne jest wiecznie żywy i uzasadnia twórczość organów i biegłych. Wywłaszczenie na miarę naszych potrzeb i możliwości Stanowisko Ministra wspierane postawami i czynnościami Starostów i Wojewodów odkryło jeszcze jedną ciekawą sytuację, którą w przyszłości rozwiniemy w innym artykule a teraz wyłącznie sygnalizujemy. Otóż w trakcie powszechnego w Polsce okresu bez obwiązywania miejscowego planu samorząd powinien uchwalać Studium a w nim dość swobodnie przeznaczać tereny na potrzeby inwestycji celu publicznego. Tereny z wyznaczoną w studium funkcją komunikacji, zieleni osłonowej, chronionych brakiem prawa zabudowy przestrzeni, nie uzyskają prawa oraz nie wypełnią warunków wstępnych do skutecznego zgłoszenia roszczenia o wykup bądź odszkodowanie w ramach przywilejów wynikających z ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Gminy zaś bądź Skarb Państwa do wykupów będzie mógł przystępować w miarę potrzeb i posiadanych środków zawsze jednak na poziomie cen wstępnie ustalonym w obrocie innych podmiotów z właściwym samorządem bądź przedstawicielem Państwa. W ogromnej ilości spraw nasza Kancelaria nie może i nie będzie brała udziału. Proszę pamiętajcie, że złożony w sprawie operat szacunkowy jest dowodem o wartości nieruchomości i będzie stanowił przesłankę w ustaleniu wysokości odszkodowania. Oczywiście nie znaczy to, że organ popełnić może błędy w procedurze lub przedmiot oszacowania zostanie błędnie opisany czy też sama wycena nie utrzyma wartości dowodowej w swobodnej ocenie organu. Właściciel nieruchomości ma prawo, a chyba w dobrej wierze i obowiązek pobrać odpis oszacowania. Proszę pamiętajmy, ze istnieje droga polegająca na oddaniu pod ocenę MTBIGM czynności zawodowych rzeczoznawcy majątkowego. Przy udziale Komisji Odpowiedzialności Zawodowej badany jest biegły i pośrednio jego opinia jako wynik pracy. Z drogi tej korzystają Starostowie i Wojewodowie, którzy nie zgadzają się z ustaleniami powołanych przez siebie biegłych. Instytucja kontroli dyscyplinarnej jest zwolniona z opłat zatem dla zachowania symetrii intencji stron sporu o wartości nie należy zapominać o instrumencie dochodzenia do sprawiedliwości dla ludzi czujących się skrzywdzonymi. Naszym zdaniem wina nie leży po stronie rzeczoznawców majątkowych choć nie sposób używać dużego kwantyfikatora. Decyzję zawsze podejmuje urzędnik organu i to On ponosi odpowiedzialność za sprawiedliwość pomińmy społeczną. Prace nad rozwiązaniami, które spowodują, że postępowania ustalające odszkodowanie nie będą się przewlekały bądź aby chociaż część odszkodowania przyznawana była z chwilą uprawomocnienia się decyzji wywłaszczającej nadal trwają. Zaproponujmy uchwalenie kolejnej spec ustawy – tym razem jednak tej o poszanowaniu prawa własności osób prywatnych. Wszystkie poglądy przedstawiane na witrynie są naszymi i w pełni ponosimy za nie odpowiedzialność. Sądy głosimy opierając się na własnych przemyśleniach, dostępnych źródłach oraz pozyskanym doświadczeniu w reprezentowaniu naszych klientów w sporach o wartości. Odnosząc się do wcześniejszych pism M. S. kierowanych do Prezydenta Miasta P. w imieniu pozostałych współwłaścicieli, Wojewoda stwierdził, że nie dotyczyły one odszkodowania za grunty zajęte pod drogi, przyznawanego w trybie art. 73 Przepisów wprowadzających, a odszkodowań za bezumowne korzystanie z nieruchomości, czy wykupienie
W przypadku przejęcia działki gruntu na cele budowy drogi gminnej właścicielowi przysługuje odszkodowanie. Odszkodowanie to co do zasady się nie przedawnia. Jego wysokość określona jest szczegółowymi przepisami prawa. Wypłata odszkodowania następuje czasami na podstawie porozumienia z gminą, lecz w wielu przypadkach konieczne jest jego dochodzenie na drodze specjalnego postępowania albo nawet na drodze postępowania sądowego. Poniżej przedstawione zostaną pokrótce wszelkie najistotniejsze kwestie związane z uzyskiwaniem odszkodowania za przejęcie gruntu pod drogę gminną. Kiedy można wywłaszczyć nieruchomość Wydzielenie działki pod budowę drogi gminnej związane jest zawsze z dokonaniem podziału geodezyjnego nieruchomości, na której projektowana jest droga. Podstawą podziału może być: – miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, w którym przewidziane jest przeznaczenie określonych gruntów na drogi gminne, – decyzja o warunkach zabudowy terenu, – decyzja o lokalizacji inwestycji celu publicznego, – decyzja o realizacji inwestycji drogowej na podstawie specustawy drogowej. Procedura ustalenia odszkodowania w specustawie drogowej Ustawa z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (tzw. specustawa drogowa) przewiduje szczególny tryb ustalania i wypłaty odszkodowania. Żeby skorzystać z tego trybu, należy się najpierw upewnić, czy droga, która powstaje na wywłaszczonej nieruchomości jest budowana zgodnie z tą ustawą. Ustawa przewiduje wiele uproszczeń w celu przyspieszenia wykonywania przez państwo lub jednostki samorządu terytorialnego inwestycji drogowych. Zgodnie z art. 12 ust. 1 decyzją o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej zatwierdza się podział nieruchomości. W przypadku budowy drogi gminnej, wydzielony teren przechodzi na własność gminy na podstawie 12 ust. 4 pkt 2 ustawy z chwilą, kiedy decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stała się ostateczna. Następnie ten sam organ, który wydał decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej (w odniesieniu do drogi gminnej będzie to starosta) winien wydać decyzję o ustaleniu odszkodowania za wywłaszczenie. Zgodnie z ustawą decyzja ta powinna być wydana 30 dni od dnia, w którym decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stała się ostateczna. Odszkodowanie za przejęcie drogi gminnej przysługuje co do zasady właścicielowi nieruchomości oraz osobie, której przysługuje prawo rzeczowe na nieruchomości (czyli np. służebność, użytkowanie lub hipoteka). Jeżeli decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej nadany został rygor natychmiastowej wykonalności, decyzję ustalającą wysokość odszkodowania wydaje się w terminie 60 dni od dnia nadania decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej rygoru natychmiastowej wykonalności. Na wniosek osoby zainteresowanej możliwa jest wypłata zaliczki na poczet odszkodowania w wysokości 70 % odszkodowania w terminie 30 dni od złożenia wniosku. Wysokość odszkodowania według specustawy drogowej Według podstawowej wytycznej dotyczącej ustalania wysokości odszkodowania w tym przypadku, odszkodowanie to powinna się ustalać według stanu nieruchomości w dniu wydania decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej przez organ I instancji oraz według jej wartości z dnia, w którym następuje ustalenie wysokości odszkodowania. Ustawa zawiera też regulacje dotyczące uwzględnienia np. wartości hipoteki, którą obciążona jest wywłaszczona nieruchomość. W tym przypadku właściciel nieruchomości dostanie odszkodowanie pomniejszone o wartość pozostałej do spłaty wierzytelności zabezpieczonej hipoteką. Ustawa przewiduje też bonus w wysokości 5 % (zwiększenie odszkodowania), jeśli właściciel wyda nieruchomość odpowiednio szybciej, czyli w terminie 30 dni od dnia: – doręczenia zawiadomienia o wydaniu decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji celu publicznego, – doręczenia postanowienia o nadaniu decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej rygoru natychmiastowej wykonalności, – w którym decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stała się ostateczna. Proponowana dodatkowa gratyfikacja finansowa ma na celu przyspieszenie procesu przejęcia drogi przez gminę. Dodatkowo, jeśli decyzja dotyczy nieruchomości zabudowanej budynkiem mieszkalnym albo budynkiem, w którym znajdują się lokale mieszkalne, wysokość odszkodowania przysługującego właścicielowi powiększa się o kwotę 10 000 zł. Procedura określona w ustawie o gospodarce nieruchomościami Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami w celu wywłaszczenia nieruchomości przewiduje procedurę wywłaszczenia nieruchomości w art. 112 i następnych. Zgodnie z art. 114 procedura administracyjnego wywłaszczenia nieruchomości pod drogę winna być poprzedzona rokowaniami z właścicielem w celu nabycia nieruchomości w drodze umowy. Często jednak mamy do czynienia z przejęciem gruntu pod drogę z mocy samego prawa. Następuje to na mocy decyzji o podziale nieruchomości, a jej skutki zostały określone w art. 98 ustawy. Zgodnie z tym przepisem „działki gruntu wydzielone pod drogi publiczne: gminne, powiatowe, wojewódzkie, krajowe – z nieruchomości, której podział został dokonany na wniosek właściciela, przechodzą, z mocy prawa, odpowiednio na własność gminy, powiatu, województwa lub Skarbu Państwa z dniem, w którym decyzja zatwierdzająca podział stała się ostateczna albo orzeczenie o podziale prawomocne”. Z uwagi na fakt, że przejście gruntu rzecz gminy następuje na podstawie samej decyzji, nie jest konieczne jakiekolwiek inne postępowanie czy też urzędowe potwierdzenie tego stanu w jakiejkolwiek innej decyzji. To sprawia, że niejednokrotnie właściciele gruntów nie są nawet do końca świadomi dokonanego wywłaszczenia, a gminy nie spieszą się z dokładnym wyjaśnieniem sytuacji prawnej, licząc po cichu na uniknięcie konieczności wypłaty niemałego czasem odszkodowania. Warto tu też dodać, że przejście prawa własności na rzecz gminy następuje z mocy prawa. Wpis prawa własności w księdze wieczystej ma wyłącznie charakter deklaratoryjny (tak wskazał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w wyroku z dnia 19 kwietnia 2018 r., sygn. II SA/Gd 61/18). Rokowania w celu ustalenia odszkodowania W powyższej sytuacji ustawa przewiduje, że wysokość odszkodowania zostanie ustalona pomiędzy właścicielem przejętej działki a gminą na drodze obopólnego porozumienia. W tym celu strony powinny przystąpić do rokowań. Często jednak bywa, że rokowania te nie doprowadzają do satysfakcjonującego rezultatu. Wtedy pozostaje dochodzenie odszkodowania według ogólnych zasadach dotyczących wywłaszczenia. Wysokość odszkodowania ustalana jest w drodze decyzji administracyjnej przez starostę. Niemniej, odpowiednie prowadzenie rokowań jest bardzo ważnym etapem, nawet jeśli zakończyłyby się one niepowodzeniem. Od tego bowiem zależy, czy w ogóle będzie można wystąpić z wnioskiem o ustalenie odszkodowania przez starostę. Może się nawet okazać, że wystąpienie z wnioskiem do starosty będzie przedwczesne, co spowoduje stratę całego dość długiego okresu rokowań i postępowania administracyjnego. Jak wskazał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w wyroku z dnia 22 stycznia 2020 r. (sygn. IV SA/Po 867/19) „dopiero jeżeli do uzgodnienia nie dojdzie, wówczas na wniosek właściciela lub użytkownika wieczystego odszkodowanie jest ustalane przez starostę w drodze decyzji, według zasad i trybu obowiązujących przy wywłaszczeniu nieruchomości. Dlatego w takim przypadku uprzednie przeprowadzenie rokowań jest obligatoryjne i musi zostać udokumentowane”. Zasady ustalania odszkodowania Ustawa o gospodarce nieruchomościami zawiera szereg przepisów dotyczących zasad ustalenia wysokości odszkodowania. Co ważne, przepisy te mają także w dużej mierze zastosowanie do wywłaszczenia dokonywanego w opisanym wyżej trybie specustawy. Zgodnie z art. 130 ustawy wysokość odszkodowania ustala się według stanu, przeznaczenia i wartości, wywłaszczonej nieruchomości w dniu wydania decyzji o wywłaszczeniu. W przypadku podziału w trybie art. 98 ustawy dla ustalenia wysokości odszkodowania przyjmuje się stan i przeznaczenie nieruchomości w dniu wydania decyzji o podziale. Podstawę ustalenia wysokości odszkodowania stanowi co do zasady wartość rynkowa nieruchomości. Przy jej określaniu uwzględnia się w szczególności jej rodzaj, położenie, sposób użytkowania, przeznaczenie, stan nieruchomości oraz aktualnie kształtujące się ceny w obrocie nieruchomościami. Rozporządzenie w sprawie wyceny nieruchomości Dla ustalenia odszkodowania w przypadku drogi gminnej szczególne znaczenie będzie miało rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21 września 2004 r. w sprawie wyceny nieruchomości i sporządzania operatu szacunkowego (Dz. U. Nr 207, poz. 2109 z późn. zm.). Generalnie rozporządzenie to określa rodzaje metod i technik wyceny nieruchomości oraz sposoby określania wartości nieruchomości dla różnych celów, w tym dla celu wywłaszczenia. Podstawowe znaczenie w przypadku wyceny nieruchomości dla inwestycji drogowych ma jednak art. 36 Rozporządzenia, zgodnie z którym przy ustalaniu odszkodowania np. za grunt przejęty pod drogę gminną uwzględnia się: stan nieruchomości z dnia wydania decyzji, ceny nieruchomości z dnia ustalenia odszkodowania,przeznaczenie nieruchomości zgodnie z art. 154 ustawy bez uwzględnienia ustaleń decyzji, (czyli w praktyce przeznaczenie będzie najczęściej określone w miejscowym planie). W przypadku, gdy na dzień wydania decyzji dany grunt był już przeznaczony na realizację inwestycji drogowej (czyli np. w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego), kluczowe znaczenie ma art. 36 § 4, a właściwe jego końcowa część. Wynika z niego, że jeśli określenie wartości nieruchomości jest możliwe przy uwzględnieniu cen transakcyjnych nieruchomości drogowych to wysokość odszkodowania powinna być przeprowadzona właśnie na tej podstawie. Dopiero gdy jest to niemożliwe, wartość rynkową określa się, przyjmując przeznaczenie nieruchomości przeważające wśród gruntów przyległych. Wykładnia tego przepisu jest podstawą licznych sporów pomiędzy właścicielami nieruchomości a organami, gdyż przyjęcie poglądu w myśl którego wartość nieruchomości byłaby określana w odniesieniu do gruntów przyległych automatycznie sprawiłoby, że właściciel gruntu mógłby uzyskać znacznie wyższe odszkodowanie. Wynika to po prostu z tego, że drogi gminne często powstają w otoczeniu gruntów budowlanych, mieszkaniowych lub inwestycyjnych. Natomiast ceny transakcyjne nieruchomości drogowych, dostępne najczęściej w oficjalnych wykazach, zostały jednak ustalone często sztucznie, stąd również ustalone odszkodowanie bywa niesatysfakcjonujące. Z najnowszych orzeczeń podsumowujących powyższe zagadnienie warto tu przytoczyć Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 26 lutego 2020 r. (sygn. I OSK 200/20): „Punktem wyjścia przy ustalaniu wartości rynkowej nieruchomości wydzielonej pod drogę publiczną, która na dzień wydania decyzji była przeznaczona pod inwestycję drogową, jest porównanie cen transakcyjnych nieruchomości drogowych. Tylko brak wystarczających danych odnoszących się do tego typu transakcji umożliwia odstąpienie przez rzeczoznawcę od tego sposobu wyceny i dokonanie jej przy wykorzystaniu danych dotyczących transakcji nieruchomościami o przeznaczeniu przeważającym wśród gruntów przyległych do szacowanej nieruchomości”. Co więcej sądy administracyjne zwracają uwagę, że analiza rynkowa powinna sięgać aż do rynku całego województwa, jeśli brak jest danych na rynku lokalnym. Tak przyjął Naczelny Sąd Administracyjny z dnia 26 lutego 2020 r. (sygn. I OSK 216/20): „Szacując wartość nieruchomości drogowej, rzeczoznawca winien wyczerpać możliwość kierowania się cenami transakcyjnymi nieruchomości przeznaczonych pod inwestycję drogową nie tylko z rynku lokalnego, a więc gminnego i powiatowego, ale także z rynku regionalnego, tj. wojewódzkiego”. Przyjęte przez sądy administracyjne stanowisko jest krytykowane przez wielu właścicieli domagających się wyższego odszkodowania. W praktyce jednak wynika z niego, że – o ile nie uda się przełamać tej dominującej linii orzeczniczej sądów administracyjnych – najczęściej będzie możliwe znalezienie nieruchomości podobnych dla celów wyceny w ujęciu porównawczym i określenie na tej podstawie wysokości odszkodowania. Podsumowanie W celu uzyskania słusznego odszkodowania za przejętą przez gminę drogę konieczne jest zapoznanie się z szeregiem aktów prawnych. Przede wszystkim konieczne jest ustalenie procedury, w ramach której gmina przejęła działkę. Dopiero później można zastanawiać się nad kalkulacją oraz sposobem ustalenia odszkodowania. Na jego wartość będzie miało wpływ dokładne określenie charakterystyki wywłaszczonej działki gruntu. Powyższe zestawienie przepisów oraz przykładów nie traktuje tematu w sposób wyczerpujący. Do rozpatrzenia konkretnego przypadku niezbędna jest całościowa ocena przepisów prawa, a także analiza orzecznictwa sądów administracyjnych w podobnych sprawach. <
Odszkodowanie za przejęcie działki na cele realizacji inwestycji drogowej korzysta ze zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Odszkodowanie to wypłacone bowiem zostało stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami – uznał Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 01.04.2019 r. nr 0115
Intensyfikacja prac związanych z lokalizowaniem dróg publicznych sprawiła, że od początku 2009 r. organy administracji odnotowały lawinowy wzrost spraw z zakresu ustalania odszkodowań za nieruchomości pozyskane pod drogi publiczne w porównaniu z latami ubiegłymi. Z danych Ministerstwa Infrastruktury wynika, że do końca 2010 r. wpłynie około 20 tys. spraw z zakresu ustalenia odszkodowań za grunty przeznaczone pod drogi. Nie można nadto zapominać, że wskutek nowelizacji specustawy drogowej obowiązkiem ustalenia odszkodowań obciążeni zostali starostowie w odniesieniu do nieruchomości pozyskiwanych pod drogi gminne i powiatowe. Duża liczba prowadzonych postępowań oraz głębokie zmiany specustawy doprowadziły do powstania, nieuchronnych w tej sytuacji, trudności interpretacyjnych. Zobacz koneicznie: Wybrane zagadnienia dotyczące odszkodowań za nieruchomości przejęte pod drogi publiczne W celu identyfikacji i wyjaśnienia pojawiających się problemów, a także podniesie nia jakości zarówno czynności poprzedzających rozstrzygnięcia administracyjne, jak i wydawanych przez organy administracji decyzji, w dniach 19–20 listopada 2009 r. w Falentach koło Warszawy odbyło się seminarium z udziałem Mirosława Gdesza - sędziego Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, przedstawicieli Ministerstwa Infrastruktury, wojewodów, prezydentów miast oraz inwestorów. Niniejsze opracowanie (na zdjęciu po lewej) jest podsumowaniem tego spotkania. W zamyśle ma ono służyć wyjaśnieniu zawiłości w procedurze ustalania odszkodowań za nieruchomości pozyskiwane pod budowę dróg publicznych, wskazaniu zagadnień dyskusyjnych, poja wiających się na tle stosowania przepisów specustawy drogowej, a także przedstawieniu propozycji ich rozwiązania. Podjęto w nim próbę interpretacji przepisów ustawy. Niektóre prezentowane tezy zostały już zweryfikowane przez praktykę, czemu dano wyraz przywołując orzecznictwo sądów administracyjnych, natomiast w pozostałym zakresie opracowanie jedynie sygnalizuje podjęte rozważania.
Stosownie do art. 134 ugn podstawą ustalenia wysokości odszkodowania jest wartość rynkowa nieruchomości. Aby ustalone odszkodowanie odzwierciedlało wartość rynkową nieruchomości, rzeczoznawca majątkowy dokonując wyceny zobowiązany jest uwzględnić w szczególności: rodzaj nieruchomości, położenie, sposób użytkowania,

Jak już Państwo wiecie z poprzednich wpisów, zasady przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych określa tzw. specustawa drogowa. Podstawą do rozpoczęcia robót budowlanych w zakresie budowy drogi publicznej jest decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej (decyzja ZRID), a do jej wydania dochodzi w ramach dość specyficznego postępowania administracyjnego, które w zasadzie jest […]Jak już Państwo wiecie z poprzednich wpisów, zasady przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych określa tzw. specustawa drogowa. Przepisy rzeczonej ustawy określają m. in. nie tylko to, czy i z jakich przyczyn odszkodowanie przysługujące dotychczasowemu właścicielowi nieruchomości lub jej użytkownikowi wieczystemu może zostać pomniejszone, ale także odpowiednio komu powinno zostać wypłacone odszkodowanie w […]Dzisiaj, kolejny przykład wyceny nieruchomości w sprawie o odszkodowanie za wywłaszczenie nieruchomości przejętej pod drogę w związku z realizacją inwestycji drogowej pn. „Budowa drogi ekspresowej S6 Słupsk – Gdańsk na odcinku Bożepole Wielkie – początek Obwodnicy Trójmiasta”, tj. tzw. Trasy Kaszubskiej. Masz pytania? Zadzwoń lub napisz!Prawdopodobnie z kolejnymi problemami przyjdzie się mierzyć inwestorowi przy budowie drogi ekspresowej S1 na odcinku Mysłowice (węzeł „Kosztowy II”) – Bielsko-Biała (węzeł „Suchy Potok”). Po wcześniejszych perturbacjach, spowodowanych choćby unieważnieniem przez Generalną Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad postępowaniem o udzielenie zamówienia publicznego na projekt i budowę drogi ekspresowej S1 dla odcinka I: węzeł Kosztowy II […]Jak już Państwo wiecie z poprzednich wpisów, zasady przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych określa tzw. specustawa drogowa. Przepisy rzeczonej ustawy określają czy i z jakich przyczyn odszkodowanie przysługującego dotychczasowemu właścicielowi nieruchomości lub jej użytkownikowi wieczystemu może zostać pomniejszone. I tak, zgodnie z art. 18 ust. 1a specustawy drogowej „jeżeli na nieruchomościach, o […]Dzisiaj, kolejny przykład wyceny nieruchomości w sprawie o odszkodowanie za wywłaszczenie nieruchomości przejętej pod drogę w związku z realizacją inwestycji drogowej pn. „Budowa drogi ekspresowej S6 Słupsk – Gdańsk na odcinku Bożepole Wielkie – początek Obwodnicy Trójmiasta”, tj. tzw. Trasy Kaszubskiej. Masz pytania? Zadzwoń lub napisz!Jak już Państwo wiecie z poprzednich wpisów, zasady przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych określa tzw. specustawa drogowa. Przepisy rzeczonej ustawy określają m. in. podstawowe wytyczne dotyczące procesu szacowania nieruchomości. Podstawowe, ponieważ zdecydowana większość kwestii z tym związanych została uregulowana w odrębnych aktach prawnych. I tak, zgodnie z art. 18 ust. 1 specustawy […]Dzisiaj, kolejny przykład wyceny nieruchomości w sprawie o odszkodowanie za wywłaszczenie nieruchomości przejętej pod drogę w związku z realizacją inwestycji drogowej pn. „Budowa drogi ekspresowej S6 Słupsk – Gdańsk na odcinku Bożepole Wielkie – początek Obwodnicy Trójmiasta”, tj. tzw. Trasy Kaszubskiej. Masz pytania? Zadzwoń lub napisz!Dzisiaj, kolejny przykład wyceny nieruchomości w sprawie o odszkodowanie za wywłaszczenie nieruchomości przejętej pod drogę w związku z realizacją inwestycji drogowej pn. „Budowa drogi ekspresowej S6 Słupsk – Gdańsk na odcinku Bożepole Wielkie – początek Obwodnicy Trójmiasta”, tj. tzw. Trasy Kaszubskiej. Masz pytania? Zadzwoń lub napisz!Jak już Państwo wiecie z poprzednich wpisów, zasady przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych określa tzw. specustawa drogowa. Przepisy rzeczonej ustawy określają m. in. prawa i obowiązki adresatów decyzji, w tym właścicieli i użytkowników wieczystych nieruchomości objętych planowaną inwestycją oraz inwestora i innych podmiotów zaangażowanych w realizację przedsięwzięcia. I tak, zgodnie z art. […]Jak już Państwo wiecie z poprzednich wpisów, zasady przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych określa tzw. specustawa drogowa. Przepisy rzeczonej ustawy określają m. in. prawa i obowiązki adresatów decyzji, w tym właścicieli i użytkowników wieczystych nieruchomości objętych planowaną inwestycją oraz inwestora i innych podmiotów zaangażowanych w realizację przedsięwzięcia. I tak, zgodnie z art. […]Dzisiaj, kolejny przykład wyceny nieruchomości w sprawie o odszkodowanie za wywłaszczenie nieruchomości przejętej pod drogę na skutek decyzji wójta o zatwierdzeniu projektu podziału nieruchomości wydanej na podstawie przepisów ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku o gospodarce nieruchomościami. Masz pytania? Zadzwoń lub napisz!Postępowanie o odszkodowanie za wywłaszczenie nieruchomości, w tym także w postępowanie o odszkodowanie za wywłaszczenie na potrzeby realizacji inwestycji drogowej na podstawie tzw. specustawy drogowej, to przede wszystkim spór o wysokość tego odszkodowania. Praktyka realizacji tego typu inwestycji oraz postępowań o odszkodowania za wywłaszczenie w ogóle, prowadzi do wniosku, że nie tylko wysokość odszkodowania, ale […]Jak już Państwo wiecie z poprzednich wpisów, zasady przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych określa tzw. specustawa drogowa. Przepisy rzeczonej ustawy określają m. in. prawa i obowiązki adresatów decyzji, w tym właścicieli i użytkowników wieczystych nieruchomości objętych planowaną inwestycją oraz inwestora i innych podmiotów zaangażowanych w realizację przedsięwzięcia. I tak, zgodnie z art. […]Dzisiaj, kolejny przykład wyceny nieruchomości w sprawie o odszkodowanie za wywłaszczenie nieruchomości przejętej pod drogę na skutek decyzji wójta o zatwierdzeniu projektu podziału nieruchomości wydanej na podstawie przepisów ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku o gospodarce nieruchomościami. Masz pytania? Zadzwoń lub napisz!Przy odpowiednim prowadzeniu postępowania przez Właściciela, nierzetelny operat szacunkowy powinien zostać pominięty przez organ, a w razie wydania decyzji o odszkodowaniu w oparciu o taką wycenę, powinno dojść do uchylenia rzeczonej decyzji jako wadliwej. Jako przykład może posłużyć jedna ze spraw dotycząca odszkodowania za wywłaszczenie nieruchomości przejętej pod realizację inwestycji drogowej pn. „Budowa drogi ekspresowej […]Jak już Państwo wiecie z poprzednich wpisów, zasady przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych określa tzw. specustawa drogowa. Przepisy rzeczonej ustawy określają m. in. prawa i obowiązki adresatów decyzji, w tym właścicieli i użytkowników wieczystych nieruchomości objętych planowaną inwestycją oraz inwestora i innych podmiotów zaangażowanych w realizację przedsięwzięcia. I tak, zgodnie z art. […]Dzisiaj, kolejny przykład wyceny nieruchomości w sprawie o odszkodowanie za wywłaszczenie nieruchomości przejętej pod drogę na skutek decyzji wójta o zatwierdzeniu projektu podziału nieruchomości wydanej na podstawie przepisów ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku o gospodarce nieruchomościami. Masz pytania? Zadzwoń lub napisz!Korzystając z nadarzającej się okazji, jaką są kolejne korzystne rozstrzygnięcia sądów, wydane w sprawach naszych Klientów, wracam do tematu odszkodowań za nieruchomości przejęte pod drogi publiczne. Mowa będzie jednak nie o nieruchomościach przejętych na podstawie decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej wydanej na podstawie przepisów specustawy drogowej, lecz o nieruchomościach przejętych na skutek decyzji […]Jak już Państwo wiecie z poprzednich wpisów, zasady przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych określa tzw. specustawa drogowa. Przepisy rzeczonej ustawy określają m. in. prawa i obowiązki adresatów decyzji, w tym właścicieli i użytkowników wieczystych nieruchomości objętych planowaną inwestycją. Choć nie bezpośrednio, ponieważ przez odesłanie do innej ustawy, ale specustawa wskazuje również jakie […]Dzisiaj, kolejny przykład wyceny nieruchomości w sprawie o odszkodowanie za wywłaszczenie nieruchomości przejętej pod budowę drogi. Przykład dotyczy nieruchomości przejętej na własność Powiatu Wejherowskiego, w związku z modernizacją jednej z dróg powiatowych położonych na terenie powiatu. Jak już Państwo wiecie z poprzednich wpisów, różnice w wycenie nieruchomości są wypadkową wielu okoliczności, które w konkretnej sprawie […]Jak już Państwo wiecie z poprzednich wpisów, to czy, komu, kiedy i w jakiej wysokości zostanie wypłacone odszkodowanie jest uzależnione od wielu okoliczności, bardzo często uzależnionych od konkretnego przypadku, a także działań podejmowanych w toku postępowania o odszkodowanie. Należy także pamiętać, że nie bez znaczenia jest również to, co zostanie wykonane na etapie planowania inwestycji, […]Jak już Państwo wiecie z poprzednich wpisów, zasady przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych określa tzw. specustawa drogowa. Przepisy rzeczonej ustawy określają m. in. prawa i obowiązki adresatów decyzji, w tym właścicieli i użytkowników wieczystych nieruchomości objętych planowaną inwestycją. I tak, zgodnie z art. 17 ust. 3 pkt. 2 specustawy drogowej decyzja o […]Jak już Państwo wiecie z poprzednich wpisów, to czy, komu, kiedy i w jakiej wysokości zostanie wypłacone odszkodowanie jest uzależnione od wielu okoliczności, bardzo często uzależnionych od konkretnego przypadku, a także działań podejmowanych w toku postępowania o odszkodowanie. Będąc precyzyjnym powinienem dodać również „w szczególności” lub „i nie tylko”, ponieważ wiecie już Państwo doskonale, że […]Dzisiaj, kolejny przykład wyceny nieruchomości w sprawie o odszkodowanie za wywłaszczenie nieruchomości przejętej pod budowę drogi. Przykład dotyczy nieruchomości przejętej na własność Powiatu Wejherowskiego, w związku z modernizacją jednej z dróg powiatowych położonych na terenie rzeczonego powiatu. Jak już Państwo wiecie z poprzednich wpisów, różnice w wycenie nieruchomości są wypadkową wielu okoliczności, które w konkretnej […]Dzisiaj, kolejny przykład wyceny nieruchomości w sprawie o odszkodowanie za wywłaszczenie nieruchomości przejętej pod drogę w związku z realizacją inwestycji drogowej pn. „Budowa drogi ekspresowej S7 Olsztynek–Płońsk, odcinek Napierki-Płońsk”. Jak już Państwo wiecie z poprzednich wpisów, różnice w wycenie nieruchomości są wypadkową wielu okoliczności, które w konkretnej sprawie uzależnione są głównie od ilości i skali […]Postępowanie o odszkodowanie za wywłaszczenie nieruchomości, w tym także w postępowanie o odszkodowanie za wywłaszczenie na potrzeby realizacji inwestycji drogowej na podstawie tzw. specustawy drogowej, to przede wszystkim spór o wysokość tego odszkodowania. Praktyka realizacji tego typu inwestycji oraz postępowań o odszkodowania za wywłaszczenie w ogóle, prowadzi do wniosku, że nie tylko wysokość odszkodowania, ale […]Jak już Państwo wiecie z poprzednich wpisów, zasady przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych określa tzw. specustawa drogowa. Przepisy rzeczonej ustawy przewidują m. in. kiedy i komu przysługuje roszczenie o wykup tzw. „resztówki”, czyli prawo do żądania wykupu części nieruchomości, która nie została objęta wywłaszczeniem. Osoby zainteresowane dalszymi szczegółami zapraszam do lektury serii […]Dzisiaj, kolejny przykład wyceny nieruchomości w sprawie o odszkodowanie za wywłaszczenie nieruchomości przejętej pod budowę drogi. Przykład dotyczy nieruchomości przejętej na własność Powiatu Wejherowskiego, w związku z modernizacją jednej z dróg powiatowych położonych na terenie rzeczonego powiatu. Masz pytania? Zadzwoń lub napisz!Postępowanie o odszkodowanie za wywłaszczenie nieruchomości, w tym także w postępowanie o odszkodowanie za wywłaszczenie na potrzeby realizacji inwestycji drogowej na podstawie tzw. specustawy drogowej, to przede wszystkim spór o wysokość tego odszkodowania. Praktyka realizacji tego typu inwestycji oraz postępowań o odszkodowania za wywłaszczenie w ogóle, prowadzi do wniosku, że nie tylko wysokość odszkodowania, ale […]Jak już Państwo wiecie z poprzednich wpisów, zasady przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych określa tzw. specustawa drogowa. Przepisy rzeczonej ustawy przewidują m. in. kiedy i komu przysługuje roszczenie o wykup tzw. „resztówki”, czyli prawo do żądania wykupu części nieruchomości, która nie została objęta wywłaszczeniem. I tak, zgodnie z art. 13 ust. 3 […]Dzisiaj, kolejny przykład wyceny nieruchomości w sprawie o odszkodowanie za wywłaszczenie nieruchomości przejętej pod drogę w związku z realizacją inwestycji drogowej pn. „Budowa drogi ekspresowej S6 Słupsk – Gdańsk na odcinku Bożepole Wielkie – początek Obwodnicy Trójmiasta”, tj. tzw. Trasy Kaszubskiej. Masz pytania? Zadzwoń lub napisz!Kolejna, długo wyczekiwana inwestycja niebawem stanie się faktem. Droga ekspresowa S7 na odcinku Płońsk-Czosnów czeka na wydanie decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej (decyzji ZRID). Całość inwestycji podzielono łącznie na 3 odrębne odcinki realizacyjne: Odcinek I od węzła Siedlin (bez węzła) do węzła Załuski (bez węzła) o długości 12,9 km – ze szczegółami planowanych […]Jak już Państwo wiecie z poprzednich wpisów, zasady przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych określa tzw. specustawa drogowa. Przepisy rzeczonej ustawy wprowadziły m. in. nieznaną dotychczas konstrukcję prawną, polegającą na możliwości uzyskania przez byłego właściciela zaliczki odszkodowania za wywłaszczenie nieruchomości, która została przejęta na potrzeby budowy drogi. W poprzednich publikacjach dowiedzieliście się Państwo […]Dzisiaj, kolejny przykład wyceny nieruchomości w sprawie o odszkodowanie za wywłaszczenie nieruchomości przejętej pod drogę w związku z realizacją inwestycji drogowej pn. „Budowa drogi ekspresowej S6 Słupsk – Gdańsk na odcinku Bożepole Wielkie – początek Obwodnicy Trójmiasta”, tj. tzw. Trasy Kaszubskiej. Masz pytania? Zadzwoń lub napisz!W dzisiejszym wpisie przybliżę Państwu jedną z historii naszych Klientów. Mając na uwadze okoliczności sprawy, w tym przede wszystkim upływ czasu od momentu wywłaszczenia i postawę gminy wobec roszczeń formułowanych przez byłego właściciela, można z całą pewnością stwierdzić, że mieliśmy do czynienia ze sprawą wyjątkowo trudną. Pomimo to, sprawa zakończyła się pełnym sukcesem, poza tym […]Jak już Państwo wiecie z poprzednich wpisów, zasady przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych określa tzw. specustawa drogowa. Przepisy rzeczonej ustawy przewidują m. in. kiedy i komu przysługuje prawo do żądania wypłaty zaliczki odszkodowania za wywłaszczenie nieruchomości, która została przejęta na potrzeby budowy drogi. Jako że wcześniej wyjaśniałem te kwestie (szczegóły tutaj), dzisiaj […]Dzisiaj, kolejny przykład wyceny nieruchomości w sprawie o odszkodowanie za wywłaszczenie nieruchomości przejętej pod drogę w związku z realizacją inwestycji drogowej pn. „Budowa drogi ekspresowej S6 Słupsk – Gdańsk na odcinku Bożepole Wielkie – początek Obwodnicy Trójmiasta”, tj. tzw. Trasy Kaszubskiej. Masz pytania? Zadzwoń lub napisz!Jak już Państwo wiecie z poprzednich wpisów, to czy, komu, kiedy i w jakiej wysokości zostanie wypłacone odszkodowanie jest uzależnione od wielu okoliczności, bardzo często uzależnionych od konkretnego przypadku, a także działań podejmowanych w toku postępowania o odszkodowanie. Będąc precyzyjnym powinien dodać również „w szczególności” lub „i nie tylko”, ponieważ wiecie już Państwo doskonale, że […]Jak już Państwo wiecie z poprzednich wpisów, zasady przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych określa tzw. specustawa drogowa. Przepisy rzeczonej ustawy wprowadziły m. in. nieznaną dotychczas konstrukcję prawną, polegającą na możliwości uzyskania przez byłego właściciela zaliczki odszkodowania za wywłaszczenie nieruchomości, która została przejęta na potrzeby budowy drogi. Zgodnie z art. 12 ust. 5A […]Dzisiaj, kolejny przykład wyceny nieruchomości w sprawie o odszkodowanie za wywłaszczenie nieruchomości przejętej pod drogę w związku z realizacją inwestycji drogowej pn. „Budowa drogi ekspresowej S6 Słupsk – Gdańsk na odcinku Bożepole Wielkie – początek Obwodnicy Trójmiasta”, tj. tzw. Trasy Kaszubskiej. Masz pytania? Zadzwoń lub napisz!Korzystając z nadarzającej się okazji, jaką jest kolejne korzystne rozstrzygnięcie Naczelnego Sądu Administracyjnego, wracam do tematu odszkodowań za nieruchomości przejęte pod drogi publiczne. Mowa będzie jednak nie o nieruchomościach przejętych na podstawie decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej wydanej na podstawie przepisów specustawy drogowej, lecz o nieruchomościach przejętych na skutek decyzji wójta o zatwierdzeniu […]Jak już Państwo wiecie z poprzednich wpisów, zasady przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych określa tzw. specustawa drogowa. W zasadniczej części, przepisy rzeczonej ustawy nie przewidują jednak tego w jaki sposób dochodzi do ustalenia wartości nieruchomości, która została wywłaszczona na potrzeby budowy drogi. Zasadniczo, ponieważ poza kwestiami poruszonymi w art. 18 specustawy drogowej […]Dzisiaj, kolejny przykład wyceny nieruchomości w sprawie o odszkodowanie za wywłaszczenie nieruchomości przejętej pod drogę w związku z realizacją inwestycji drogowej pn. „Budowa drogi ekspresowej S6 Słupsk – Gdańsk na odcinku Bożepole Wielkie – początek Obwodnicy Trójmiasta”, tj. tzw. Trasy Kaszubskiej. Masz pytania? Zadzwoń lub napisz!Jak już Państwo wiecie z poprzednich wpisów, zasady przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych określa tzw. specustawa drogowa Przepisy rzeczonej ustawy przewidują między innymi zasady wygasania ograniczonych praw rzeczowych do nieruchomości, która została wywłaszczona na potrzeby budowy drogi. Zgodnie z art. 12 ust. 4c specustawy drogowej, jeżeli na nieruchomości lub prawie użytkowania wieczystego […]Dzisiaj, kolejny przykład wyceny nieruchomości w sprawie o odszkodowanie za wywłaszczenie nieruchomości przejętej pod drogę w związku z realizacją inwestycji drogowej pn. „Budowa drogi ekspresowej S6 Słupsk – Gdańsk na odcinku Bożepole Wielkie – początek Obwodnicy Trójmiasta”, tj. tzw. Trasy Kaszubskiej. Masz pytania? Zadzwoń lub napisz!Jak już Państwo wiecie z poprzednich wpisów, zasady przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych określa tzw. specustawa drogowa. Przepisy rzeczonej ustawy przewidują między innymi to, w jakim terminie powinna zostać wydana decyzja o wysokości odszkodowania za wywłaszczenie nieruchomości przejętej pod budowę drogi. Zgodnie z art. 12 ust. 4g specustawy drogowej, jeżeli decyzji o […]Dzisiaj, kolejny przykład wyceny nieruchomości w sprawie o odszkodowanie za wywłaszczenie nieruchomości przejętej pod drogę w związku z realizacją inwestycji drogowej pn. „Budowa drogi ekspresowej S6 Słupsk – Gdańsk na odcinku Bożepole Wielkie – początek Obwodnicy Trójmiasta”, tj. tzw. Trasy Kaszubskiej. Masz pytania? Zadzwoń lub napisz!Jak już Państwo wiecie z poprzednich wpisów, zasady przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych określa tzw. specustawa drogowa. Przepisy rzeczonej ustawy przewidują między innymi to, w jakim terminie powinna zostać wydana decyzja o wysokości odszkodowania za wywłaszczenie nieruchomości przejętej pod budowę drogi. Zgodnie z art. 12 ust. 4b specustawy drogowej, decyzję ustalającą wysokość […]Dzisiaj, kolejny przykład wyceny nieruchomości w sprawie o odszkodowanie za wywłaszczenie nieruchomości przejętej pod drogę w związku z realizacją inwestycji drogowej pn. „Budowa drogi ekspresowej S6 Słupsk – Gdańsk na odcinku Bożepole Wielkie – początek Obwodnicy Trójmiasta”, tj. tzw. Trasy Kaszubskiej. Masz pytania? Zadzwoń lub napisz!Jak już Państwo wiecie z poprzednich wpisów, zasady przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych określa tzw. specustawa drogowa. Przepisy rzeczonej ustawy przewidują między innymi organy właściwe w sprawach o ustalenie odszkodowania za wywłaszczenie nieruchomości przejętych pod budowę drogi. Zgodnie z art. 12 ust. 4a specustawy drogowej, decyzję ustalającą wysokość odszkodowania „wydaje organ, który […]Dzisiaj, kolejny przykład wyceny nieruchomości w sprawie o odszkodowanie za wywłaszczenie nieruchomości przejętej pod drogę w związku z realizacją inwestycji drogowej pn. „Budowa drogi ekspresowej S6 Słupsk – Gdańsk na odcinku Bożepole Wielkie – początek Obwodnicy Trójmiasta”, tj. tzw. Trasy Kaszubskiej. Jak już Państwo wiecie z poprzednich wpisów, różnice w wycenie nieruchomości są wypadkową wielu […]W poprzednich wpisach zająłem się dość problematyczną – z punktu widzenia osób ubiegających się o odszkodowanie za wywłaszczenie nieruchomości – praktyką starostów, którzy nie tylko odmawiają ustalenia odszkodowania w ramach prowadzonego postępowania (i je po prostu umarzają), lecz w ogóle odmawiają wszczęcia takiego postępowania. Do szczegółów odsyłam Państwa tutaj oraz tutaj. W wielu przypadkach […]Jak już Państwo wiecie z poprzednich wpisów, zasady przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych określa tzw. specustawa drogowa. Podstawą do rozpoczęcia robót budowlanych w zakresie budowy drogi publicznej jest decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej (decyzja ZRID). Zaś do wydania rzeczonej decyzji dochodzi w ramach dość specyficznego postępowania administracyjnego, które w zasadzie […]Dzisiaj, kolejny przykład wyceny nieruchomości w sprawie o odszkodowanie za wywłaszczenie nieruchomości przejętej pod drogę w związku z realizacją inwestycji drogowej pn. „Budowa drogi ekspresowej S7 Olsztynek–Płońsk, odcinek Napierki-Płońsk”. Jak już Państwo wiecie z poprzednich wpisów, różnice w wycenie nieruchomości są wypadkową wielu okoliczności, które w konkretnej sprawie uzależnione są głównie od ilości i skali […]W jednym z poprzednich wpisów zająłem się dość problematyczną – z punktu widzenia osób ubiegających się o odszkodowanie za wywłaszczenie nieruchomości – praktyką starostów, którzy nie tylko odmawiają ustalenia odszkodowania w ramach prowadzonego postępowania, lecz w ogóle odmawiają wszczęcia takiego postępowania. Aby nie powielać wpisu, do szczegółów odsyłam Państwa tutaj. W innych sprawach prowadzonych na […]Jak już Państwo wiecie z poprzednich wpisów, zasady przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych określa tzw. specustawa drogowa. Podstawą do rozpoczęcia robót budowlanych w zakresie budowy drogi publicznej jest decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej (decyzja ZRID). Zaś do wydania rzeczonej decyzji dochodzi w ramach dość specyficznego postępowania administracyjnego, które w zasadzie […]Odszkodowanie za wywłaszczenie nieruchomości przejętej pod drogę, zawsze jest uzależnione od okoliczności konkretnego przypadku. Choć wiele osób o tym zapomina, każda sprawa jest indywidualna a wszelkie porównania z innymi sprawami z definicji są obarczone błędem. Przy ewentualnych porównaniach nie można zapominać o różnicach każdej sprawy, które determinują to kiedy, na kogo rzecz i w jakiej […]W dniu 26 lutego 2021 roku Wojewoda Zachodniopomorski, wszczął postępowania administracyjne o wydanie decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej pn. „Budowa drogi S6 na odcinku Koszalin (Sianów) – Słupsk”. Całość inwestycji, która liczy nieco ponad 45 km, podzielono na dwa etapy: CZĘŚĆ 1, która obejmuje odcinek koniec obwodnicy m. Sianów – początek obwodnicy m. […]Jak już Państwo wiecie z poprzednich wpisów, specustawa drogowa, określa szczególne zasady przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych. Szczególność przepisów ustawy polega przede wszystkim na tym, iż ze względu na specyficzny charakter inwestycji drogowej, jako inwestycji liniowej przebiegającej najczęściej przez wiele nieruchomości, ustawodawca połączył kilka odrębnych procedur i rozstrzygnięć administracyjnych w jedną procedurę, […]Jak już Państwo wiecie z poprzednich wpisów, termin w którym powinna zostać wydana decyzja o odszkodowaniu za wywłaszczenie nieruchomości, do którego doszło na podstawie specustawy drogowej, uzależniona jest od tego czy decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej (decyzji ZRID) został nadany rygor natychmiastowej wykonalności, i tak: – jeśli decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji […]W toku każdego postępowania o odszkodowanie za wywłaszczenie nieruchomości, organ właściwy do ustalenia odszkodowania zobowiązany jest do zgromadzenia i przeanalizowania wszelkich możliwych dowodów pozwalających na wszechstronne zbadanie sprawy i wydanie poprawnej decyzji. Jedną z podstawowych czynności jaką należy wykonać w tego typu sprawach, jest przygotowanie operatu szacunkowego nieruchomości, który następnie stanowi podstawę do wydania decyzji […]Zgodnie z art. 11H ust. 1 zd. 1 specustawy drogowej „W przypadku gdy właściwy organ nie wyda decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej w terminie 90 dni od dnia złożenia wniosku o wydanie takiej decyzji, organ wyższego stopnia wymierza temu organowi, w drodze postanowienia, na które przysługuje zażalenie, karę w wysokości 500 zł za […]Postępowanie o odszkodowanie za wywłaszczenie nieruchomości, w tym także w postępowanie o odszkodowanie za wywłaszczenie pod inwestycję drogową na podstawie specustawy drogowej, to przede wszystkim spór o wysokość tego odszkodowania. Bardzo często właścicieli zapewnia się o tym, że w żadnym razie nie muszą obawiać się wypłatą odszkodowań, ponieważ nieruchomości są wyceniane bardzo dobrze a odszkodowania […]Jak już Państwo wiecie z poprzedniego wpisu, zgodnie z art. 11G ust. 1 specustawy drogowej „Od decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stronie służy odwołanie do organu wyższego stopnia, którym jest: 1) wojewoda w przypadku wydania decyzji przez starostę; 2) minister właściwy do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa w przypadku wydania […]Jak już Państwo wiecie z poprzednich wpisów, termin w którym powinna zostać wydana decyzja o odszkodowaniu za wywłaszczenie nieruchomości na podstawie specustawy drogowej, uzależniona jest od tego czy decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej (decyzji ZRID) został nadany rygor natychmiastowej wykonalności, i tak: – jeśli decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej (decyzji ZRID) […]Zgodnie z art. 11G ust. 1 specustawy drogowej „Od decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stronie służy odwołanie do organu wyższego stopnia, którym jest: 1) wojewoda w przypadku wydania decyzji przez starostę; 2) minister właściwy do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa w przypadku wydania decyzji przez wojewodę”. Warto przy tym pamiętać, […]Jak wynika z informacji Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad, do Wojewody Zachodniopomorskiego właśnie zostały złożone brakujące wnioski o wydanie decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej (decyzji ZRID) dla inwestycji drogowej pn. „Budowa drogi ekspresowej S11 Koszalin-Bobolice”. Na początku grudnia informowano o złożeniu wniosku dla odcinka Zegrze Pomorskie – Kłanino, zaś dzisiejsza informacja dotyczy […]Zastanawiacie się Państwo czy i kiedy otrzymacie odszkodowanie za nieruchomość przejętą pod drogę lub inną inwestycję? Jaka będzie „oferta wykupu” złożona przez inwestora (np. GDDKiA)? Na jaką kwotę zostanie wyceniona nieruchomość? Na jakie odszkodowanie możecie Państwo liczyć? W dzisiejszym wpisie, możecie się Państwo zapoznać z historią dwóch Właścicieli nieruchomości wywłaszczonych w związku z realizacją inwestycji […]Choć z pozoru cytowany wyżej przepis może wydawać się nieistotny, w praktyce jest wręcz odwrotnie. Okazuje się bowiem, że niestety wielu właścicieli nie tylko nie wie o tym, że urząd wszczął postępowanie ale również o tym, że je zakończył i wydał decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej (decyzję ZRID), czyli zakończył postępowanie wywłaszczeniowe, na […]Na skutek naszych działań Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku uchylił decyzję Wojewody Pomorskiego oraz poprzedzającą ją decyzję Starosty Wejherowskiego o ustaleniu (zaniżonego) odszkodowania za wywłaszczenie nieruchomości zajętą pod drogę. Pomimo tego, że argumentacja podnoszona w toku całego postępowania była szeroka i dotyczyła bardzo wielu zagadnień, w tym licznych uchybień typowo proceduralnych, całość można w dużym […]Choć z pozoru cytowany wyżej przepis może wydawać się nieistotny, w praktyce jest wręcz odwrotnie. Okazuje się bowiem, że wielu właścicieli nie wie nawet o tym, że urząd wszczął postępowanie o wydanie decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej, czyli postępowanie wywłaszczeniowe, które dotyczy jego nieruchomości. Poza typowymi błędami w doręczeniach wynikających z nieprawidłowej pracy […]Zastanawiacie się Państwo czy i kiedy otrzymacie odszkodowanie za nieruchomość przejętą pod drogę? Jaka będzie „oferta wykupu” złożona przez GDDKiA? Na jaką kwotę zostanie wyceniona nieruchomość? Na jakie odszkodowanie możecie Państwo liczyć? W dzisiejszym wpisie, na załączonej grafice, możecie się Państwo zapoznać z historią jednego z właścicieli wywłaszczonych w związku z realizacją inwestycji drogowej pn. […]Właściciele, których nieruchomości są objęte planowaną inwestycją drogową często spotykają się z pojęciem „specustawy drogowej”, jednak niewielu właścicieli wie, co to tak naprawdę kryje się za tym pojęciem, co reguluje rzeczona ustawa, a także jakie faktycznie mają znaczenie i konsekwencje wydawane na jej podstawie decyzje administracyjne. Specustawa drogowa, to inaczej ustawa z dnia 10 kwietnia […]Dzisiaj, wracam do poruszonego wcześniej przeze mnie tematu odszkodowań za grunty przejmowane pod drogi na skutek decyzji wójta (odpowiednio prezydenta lub burmistrza) o zatwierdzeniu projektu podziału nieruchomości, wydanej w oparciu o przepisy ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 roku o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości. Dla zachowania przejrzystości zapisu używane przeze mnie wyrażenia: – „właściciel” […]Ostatnie wpisy dotyczące zagadnieniu wykupu tzw. „resztówki” dotyczyły stricte negocjacji właściciela (lub użytkownika wieczystego) z zarządcą drogi. Jak już wspominałem przy okazji innych wpisów, niestety zwykle jest tak, że negocjacje kończą się negatywnie. Główną przyczyną jest fakt, że zarządca drogi po prostu nie jest zainteresowany nabyciem „resztówki”. Inną przyczyną jest fakt, że strony nie są […]Zgodnie z wcześniejszą zapowiedzią, udostępniam szablon pisma, które może posłużyć Państwu do tego aby rozpocząć negocjacje z zarządcą drogi w sprawie wykupu „resztówki”. Szablon pisma można pobrać po kliknięciu tutaj (wniosek o wykup resztówki). Zachęcam do jego wykorzystywania i udostępnienia wszystkim zainteresowanym. Masz pytania? Zadzwoń lub napisz!W poprzednich wpisach poświęconych zagadnieniu wykupu tzw. ”resztówki”, dowiedzieliście się Państwo m. in. co to to jest „resztówka” i komu przysługuje prawo do żądania jej wykupu, kto jest zobowiązany do wykupu i jakie przesłanki muszą być spełnione aby można mówić o uprawnieniu właściciela. Po wcześniejszym przeanalizowaniu sprawy i ustaleniu okoliczności o których mowa była w […]W nawiązaniu do wcześniejszych wpisów poświęconych zagadnieniu tzw. ”resztówki”, dzisiejszy artykuł będzie odpowiedzią na kolejne bardzo istotne pytanie, czyli pytanie o to, jakie przesłanki muszą być spełnione, aby można mówić o uprawnieniu właściciela do żądania wykupu „resztówki”. Zgodnie z treścią znanego już Państwu art. 13 ust. 3 specustawy drogowej „jeżeli przejęta jest część nieruchomości, a […]W nawiązaniu do wcześniejszego wpisu poświęconemu zagadnieniu tzw. ”resztówki”, dzisiejszy artykuł będzie odpowiedzią na kolejne bardzo istotne pytanie, czyli pytanie o to, kto jest zobowiązany do wykupu „resztówki”. Zgodnie z treścią znanego już Państwu art. 13 ust. 3 specustawy drogowej podmiotem zobowiązanym do wykupu „resztówki” jest Skarb Państwa albo jednostka samorządu terytorialnego, w imieniu których […]Z odszkodowaniami za wywłaszczenie nieruchomości, które zostały przejęte pod realizację inwestycji drogowej na podstawie decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej (decyzji ZRID) i specustawy drogowej, związane jest zagadnienie tzw. ”resztówki” oraz jej wykupu. Z uwagi na złożoną problematykę, całość zostanie przeze mnie przedstawiona w kilku wpisach, z czego dzisiejszy tytułem ogólnego wstępu będzie odpowiedzią […]Kolejna, długo wyczekiwana inwestycja drogowa doczekała się kompletu, niezbędnych do rozpoczęcia robót budowlanych, pozwoleń. „Budowa drogi ekspresowej S7 Olsztynek (S51) – Płońsk (S10)” już w całości jest w fazie realizacji. Wszystko, na skutek wydania decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej (tzw. decyzji ZRID, więcej na temat samej decyzji znajdziecie Państwo w moim poprzednim wpisie) […]Dzisiaj, wracam do zagadnień związanych z odszkodowaniami za wywłaszczenie nieruchomości przejętych pod realizację inwestycji drogowych na podstawie decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej (decyzji ZRID) i tzw. specustawy drogowej. Artykuł będzie odpowiedzią na pytanie czy i kiedy osobie uprawnionej do odszkodowania za wywłaszczenie przysługuje prawo do powiększenia odszkodowania o dodatkowe 10 000 złotych. Zgodnie […]Dzisiaj, wracam do zagadnień związanych z odszkodowaniami za wywłaszczenie nieruchomości przejętych pod realizację inwestycji drogowych na podstawie decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej (decyzji ZRID) i tzw. specustawy drogowej. Artykuł będzie odpowiedzią na pytanie czy i kiedy osobie i innych podmiotom uprawnionym do odszkodowania przysługuje prawo do powiększenia odszkodowania o dodatkowe 5% wartości nieruchomości. […]Dzisiaj, wracam do poruszonego przeze mnie wcześniej tematu odszkodowań za grunty przejmowane pod drogi na skutek decyzji wójta o zatwierdzeniu projektu podziału nieruchomości. Wspomniane przez mnie decyzje Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Gdańsku, wydawane w sprawach naszych Klientów, sprowadzić można do jednej, bardzo ważnej – z punku widzenia osób uprawnionych do odszkodowania – konkluzji, że decyzja […]Odpowiedzi na tak postawione pytanie, wcześniej czy później, szukają właściciele nieruchomości, objętych planowaną inwestycją drogową, realizowaną na podstawie decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej (decyzji ZRID) i tzw. specustawy drogowej, o których była już mowa w poprzednich wpisach. Pomimo tego, że odszkodowanie może zostać ustalone w toku polubownych – jak bardzo absurdalnie to nie […]Odpowiedzi na tak postawione pytanie, wcześniej czy później, szukają właściciele nieruchomości, objętych planowaną inwestycją drogową, realizowaną na podstawie decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej (decyzji ZRID) i tzw. specustawy drogowej, o których była już mowa w poprzednim wpisie. Na wstępie należy przypomnieć, iż co do zasady do ustalenia i wypłaty odszkodowania za wywłaszczenie nieruchomości, […]Do wywłaszczenia nieruchomości pod drogi publiczne, poza przypadkami kiedy do wywłaszczenia dochodzi np. na skutek wydania przez wójta (względnie burmistrza lub prezydenta miasta) decyzji o zatwierdzeniu projektu podziału nieruchomości, może dojść na podstawie przepisów ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 roku o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych , potocznie zwanej […]Na wstępie chciałbym podziękować, tym wszystkim z Państwa, których zainteresowała tematyka mojego bloga. Bardzo budujący jest fakt, że już pierwsze wpisy na blogu spotkały się z tak dużym zainteresowaniem. W odpowiedzi na mój ostatni wpis otrzymałem wiadomości, które skłoniły mnie, do tego, aby dzisiaj nieco bliżej przyjrzeć się tej tematyce i przedstawić przykładową sprawę, której […]Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Gdańsku stanęło na stanowisku, iż decyzja wójta o zatwierdzeniu projektu podziału nieruchomości, która została wydana na podstawie przepisów ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości , w zakresie w jakim stanowi o „nieodpłatnym” przekazaniu działki pod drogę publiczną jest nieważna. Podstawą takiego stanowiska jest stwierdzenie – […]Zanim przejdziemy do zagadnień związanych z odszkodowaniami za wywłaszczenie nieruchomości w pierwszej kolejności, musimy ustalić, co to tak naprawdę jest wywłaszczenie nieruchomości. I tak, zgodnie z przepisami, wywłaszczenie nieruchomości polega na pozbawieniu albo ograniczeniu w drodze decyzji prawa własności, prawa użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego na nieruchomości. Do wywłaszczenia może dojść jedynie na cele […]

Jeżeli przywrócenie nieruchomości do stanu poprzedniego nie jest możliwe, właścicielom lub użytkownikom wieczystym nieruchomości przysługuje odszkodowanie, z wyłączeniem nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa, które zostały przejęte pod drogę na podstawie decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej.

Odszkodowanie za działki gruntu, przeznaczone pod drogi wojewódzkie, wydzielone w wyniku podziału/scalenia nieruchomości. Odbiorca usługi. Osoby fizyczne i prawne. Miejsce składania. osobiście w punktach podawczych Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego w Warszawie przy ul.

Odszkodowanie za nieruchomości zabrane dekretem Bieruta przyznawane jest obecnie zwykle w trybie administracyjnym na podstawie art. 215 ust. 2 Ustawy z 1997 r. o gospodarce nieruchomościami. W świetle treści tego przepisu odszkodowanie można uzyskać za utracone gospodarstwo rolne, działkę budowlaną przeznaczoną w 1945 r. pod budowę

.
  • jh115a6gtb.pages.dev/453
  • jh115a6gtb.pages.dev/670
  • jh115a6gtb.pages.dev/558
  • jh115a6gtb.pages.dev/246
  • jh115a6gtb.pages.dev/101
  • jh115a6gtb.pages.dev/71
  • jh115a6gtb.pages.dev/947
  • jh115a6gtb.pages.dev/670
  • jh115a6gtb.pages.dev/660
  • jh115a6gtb.pages.dev/994
  • jh115a6gtb.pages.dev/890
  • jh115a6gtb.pages.dev/528
  • jh115a6gtb.pages.dev/405
  • jh115a6gtb.pages.dev/968
  • jh115a6gtb.pages.dev/5

    • odszkodowanie za grunty przejęte pod drogi