Co to jest zaparcie? Nie dla wszystkich jest to oczywiste – dla jednych będzie to już jedna twarda kupa, dla innych kilka dni bez kupy. A co jeśli powiem Wam, że bardzo częstym objawem zaparcia u dzieci jest biegunka? Zaparcia u dzieci i ich leczenie to temat wyjątkowo mi bliski. Począwszy od stażu podyplomowego aż po obecną pracę ciągle mi towarzyszy. Swego czasu koleżanki z oddziału przyznały mi nawet zaszczytny tytuł „królowej zaparć” 🙂 W każdym razie z problemem zaparć u dzieci stykam się na co dzień i choć wszystkie dane mówią, że jest on dość powszechny, to jednak z moich obserwacji wynika, że jest często bagatelizowany lub przeoczany. Spis treści: Czym jest zaparcie? Przyczyny zaparcia u dzieciLeczenia zaparcia u dzieciZaparcie u niemowląt karmionych piersią Czym jest zaparcie? Wbrew pozorom nie dla wszystkich jest to oczywiste – dla jednych będzie to już jedna twarda kupa, dla innych kilka dni bez kupy. A co jeśli powiem Wam, że bardzo częstym objawem zaparcia u dzieci jest biegunka? Przede wszystkim zacznijmy od rozróżnienia zaparcia czynnościowego – zdecydowanie najczęstszego u dzieci – od takiego, które jest wynikiem choroby. Zaparcie czynnościowe Jest skutkiem powtarzalnego powstrzymywania oddania stolca, występuje u 3% dzieci 48h od urodzenia,choroba Hirschprunga w rodzinie,„wstążkowate” stolce,krew w kale przy braku szczeliny odbytu,zaburzenia wzrastania,gorączka,wymioty treścią żółciową,nieprawidłowości tarczycy,nasilone wzdęcie brzucha,przetoka w okolicy odbytu,nieprawidłowe położenie odbytu,brak odruchu odbytowego lub nosidłowego,osłabienie siły/napięcia/odruchów w obrębie kończyn dolnych,kępka włosów nad kręgosłupem,zagłębienie w okolicy krzyżowej,odchylenie w bok bruzdy międzypośladkowej,silny strach w trakcie badania odbytu,blizny w okolicy odbytu,brak poprawy po leczeniu zaparcia. W przypadku stwierdzenia któregoś z tych objawów, konieczne może być poszerzenie diagnostyki. Wasz pediatra albo gastroenterolog powinien wówczas pokierować Was w odpowiednie miejsce. 🙂 Leczenie zaparcia u dzieci Jak już wspomniałam wcześniej, na stażu podyplomowym miałam szczęście pracować z bardzo fajnym gastroenterologiem dziecięcym, który zwykł mawiać, że leczenie zaparcia to taki stołek, co stoi na 3 nogach. Odpowiednia dieta i podaż płynów Często przy zaparciu słyszymy o tzw. diecie bogatobłonnikowej. Co prawda nie zaleca się dzieciom zwiększonej podaży błonnika, ale umówmy się – zdecydowana większość dzieci nie spożywa standardowej zalecanej ilości błonnika. Dla wielu maluchów podstawą diety są produkty oparte na białej mące, warzywa i owoce są ble, za to słodycze mogły by zastąpić wszystko inne. Zalecane spożycie błonnika u dzieci zdrowych to ok. 0,5 g/kg masy ciała/dobę, ale nie więcej niż 35 g/dobę. Znajdziemy go przede wszystkim w produktach pełnoziarnistych, otrębach, surowych warzywach i owocach. Poza błonnikiem warto też spożywać jogurty i kefiry, kompot z suszonych śliwek, masło, oliwę z oliwek, buliony i rosoły. Za to osoby z zaparciem powinny unikać białego pieczywa i ryżu, jasnych makaronów, kaszy manny, mąki ziemniaczanej, kakao i czekolady oraz bananów. Niezwykle ważne jest też spożywanie odpowiedniej ilości wody, która zmiękczy stolec. Ruch i aktywność fizyczna Dzieciom z zaparciem zaleca się normalną aktywność fizyczną. Dotychczas nie przeprowadzono badań z randomizacją, które oceniłyby skuteczność zwiększonej aktywności fizycznej, ale podobnie jak ze spożyciem błonnika – bardzo wiele dzieci ma zdecydowanie za mało ruchu. Natomiast wiemy, że aktywność fizyczna dobrze wpływa na perystaltykę jelit, więc kochani Rodzice – pamiętajcie, żeby Wasze dziecko z zaparciem nie siedziało cały dzień przed telewizorem! Leki Tu się troszkę zatrzymam. Najważniejsze w leczeniu zaparcia jest rozmiękczanie stolca. Chodzi przede wszystkim o to, żeby ułatwić jego oddanie i nauczyć dziecko, że robienie kupy nie boli. Podstawą są zatem leki osmotycznie czynne: Makrogole – lek pierwszego rzutu. Mogą być stosowane zarówno w leczeniu przeczyszczającym jak i podtrzymującym. Dostępne w Polsce preparaty zarejestrowane są już po 6. – można ją stosować jako leczenie podtrzymujące jeśli makrogole są niedostępne (np. u młodszych niemowląt). Jej działanie jest spowodowane fermentacją w jelicie grubym, podczas której wydziela się dwutlenek węgla – stąd może powodować wzdęcia. Dodatkowo nie należy jej stosować u dzieci z nietolerancją laktozy i galaktozy. Jako leki dodatkowe w leczeniu podtrzymującym lub leki drugiego rzutu można stosować ciekłą parafinę, u dzieci starszych dokuzan sodowy, bisakodyl lub sennozydy. Jeśli problem jest nasilony, zazwyczaj należy zacząć od dawki przeczyszczającej leku – stosowanej przez kilka dni, aż jelito się oczyści z zalegań. A następnie stopniową ją zmniejszać aż do najmniejszej skutecznej. Co jest ważne – leki osmotycznie czynne nie wchłaniają się z przewodu pokarmowego, ściągają wodę do jelita dzięki czemu upłynniają zalegające masy kałowe. Tłumaczy to efekt „biegunki” obecny nie raz w początkowym okresie stosowania. Nie należy się go bać – jest to efekt pożądany. Jak wspomniałam wyżej, leki te stosujemy długo. Nawet jeśli dziecko zacznie wypróżniać się normalnie, zanim opisany proces błędnego koła się odwróci a bańka odbytnicy powróci do pierwotnego kształtu musi minąć trochę czasu. Dlatego leki odstawiamy całkowicie najwcześniej po miesiącu od ustąpienia wszystkich objawów. Nie zdziwcie się, że w trakcie leczenia Wasz doktor będzie zmieniał dawki leków – należy je dostosowywać do aktualnego stanu wypróżnień. W tym celu możecie zostać poproszeni o prowadzenie tzw. Dzienniczka wypróżnień, w którym należy dzień po dniu zapisywać ile stolców oddało dziecko, jakiej konsystencji (do tego służy specjalna skala – Bristolska skala uformowania stolca), czy wypróżnieniu towarzyszyły dolegliwości bólowe oraz jakie leki i w jakiej dawce miało podawane. A co z czopkami i wlewkami? No właśnie. Czasem, jeśli dziecko nie oddaje stolca przez dłuższy czas, może wymagać pomocy w wypróżnieniu. Mówiąc obrazowo – jeśli na końcu jelita mamy taki twardy zbity korek, to nawet podanie leków, które od góry zaczną go rozpuszczać może nie być wystarczające. Za to, zwłaszcza w przypadku laktulozy, może spowodować wzdęcie i ból brzucha. Można by to sobie wyobrazić jako zakręconą butelkę gazowanego napoju – jak mocno byśmy nią nie trzęśli, dopóki nie odkręcimy korka, napój nie wypłynie. Wlewki doodbytnicze – pod postacią roztworu fosforanów lub NaCl. Bardzo skuteczna metoda – alternatywa dla przeczyszczającej dawki makrogoli. U dzieci zawsze powinna być stosowana na zlecenie lekarza, który ustali konieczność jej wykonania, rodzaj, oraz obję glicerynowe – działa miejscowo drażniąco, pobudza perystaltykę i zapewniają poślizg ułatwiając wypróżnienie. Można je stosować doraźnie, zwłaszcza u małych dzieci. Nie bez powodu nie wspominam o trimebutynie. Jest to, niestety, często stosowany lek, na którego skuteczność nie ma dowodów w piśmiennictwie. Co więcej, w większości krajów został wycofany ze względu na brak skuteczności za to możliwe działania niepożądane. Zaparcie u niemowląt karmionych piersią A! I jeszcze jedna ważna rzecz – przypominam, że u niemowląt karmionych piersią rytm wypróżnień może być bardzo różny – zarówno kilkanaście stolców na dobę jak i jeden stolec na kilkanaście dni będzie normą o ile dziecko prawidłowo przybiera na masie, prawidłowo moczy pieluszki a oddawaniu stolca nie towarzyszą ból, znaczny wysiłek ani inne niepokojące objawy. Mam nadzieję, że trochę „odczarowałam” dla Was problem twardej kupy. 🙂
Czerwionka-Szaflarska M., Romańczuk B. Postępowanie w zaparciu czynnościowym stolca u dzieci i młodzieży. Forum Medycyny Rodzinnej. 2008; 5 (2): 349–357. Jarosz M., Dzieniszewski J. Zaparcia – porady lekarzy i dietetyków. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2004. Dzierżanowski T., Rydzewska G. Zaparcie stolca – trudny problem
Zaparcia spotykane bywają u przedstawicieli dowolnej grupy wiekowej, szczególny jednak niepokój budzą one wtedy, kiedy występują u najmłodszych – rodzice niemowląt, u których pojawi się ten problem, dość często martwią się o swoje pociechy. Istnieją jednak sposoby na zaparcia u dzieci, które wypróbować może zasadniczo każdy rodzic – co więc można zrobić wtedy, kiedy u maluszka pojawiają się wyraźne trudności z wypróżnianiem?Zaparcia u dzieci miewają naprawdę rozmaite przyczyny, najczęściej jednak – niezależnie od ich powodu – prowadzą one do znacznego nawet niepokoju u młodych rodziców. Opiekunów można jednak tutaj pocieszyć – otóż jak najbardziej istnieje kilka różnych domowych sposobów, których zastosowanie może skutkować rozwiązaniem tego zaparcie u niemowlaka pomocne mogą być ćwiczenia. Wydawać się to może jednak absurdalne – w jaki sposób dziecko, które nie jest w stanie nawet chodzić, miałoby podejmować się jakichś ćwiczeń? Otóż jest to możliwe, tyle, że z pomocą rodzica. Mama czy tata mogą – oczywiście bardzo delikatnie – unieść nogi dziecka i wykonywać nimi ruchy podobne do tych, które podejmujemy podczas jazdy na rowerze. Tego rodzaju czynności mogą pobudzać jelitową perystaltykę i sprzyjać sposobem na zaparcia u dzieci są ciepłe kąpiele. W tym przypadku rozwiązanie problemu może następować dzięki temu, że kąpiel w ciepłej wodzie może prowadzić do rozkurczu włókien rodzic widzi, że jego pociecha ma zaparcia, powinien on zastanowić się nad tym, czy wypija ona odpowiednie ilości płynów w ciągu doby. Ich niedostatek sprzyja zaparciom – czasami okazuje się, że samo podawanie maluchowi większych ilości wody prowadzi do ustąpienia problemów z wypróżnieniami. Ważna jest także dieta – te dzieci, które żywią się już stałymi pokarmami i które mają zaparcia, w swojej diecie powinny mieć zwiększone ilości błonnika (znaleźć go można przede wszystkim w różnych warzywach oraz owocach).Na koniec podkreślić trzeba jeden aspekt: otóż domowe sposoby na zaparcia jak najbardziej pomagają rozwiązać ten problem, nie zawsze jednak są one wystarczające do tego, aby całkowicie on ustąpił. Wtedy, gdy pociecha – pomimo wdrożonych przez opiekunów oddziaływań – nadal miewa zaparcia, konieczne staje się już udanie się z nią na wizytę do lekarza.
Objawy zaparć. Osoby borykające się z problemem zaparć mogą skarżyć się na uczucie dyskomfortu, pełności, a nawet bólu brzucha. Są to dolegliwości utrudniające normalne funkcjonowanie, pracę i aktywność fizyczną. Brzuch u osoby z zaparciami może być wzdęty i napięty.
Zaparcia u dzieci są problemem, który budzi obawy. Na szczęście w większości przypadków można z nimi walczyć poprzez odpowiednie zmiany w diecie. Jakie pokarmy należy im podawać?Zaparcia dziecięce są bardzo częstym problemem zdrowotnym. Wysoki odsetek małych dzieci często ma zaparcia. Problem ten może się stopniowo poprawić z latami lub może wymagać specjalnego postępowania ile nie ma jakiejś podstawowej choroby lub mechanicznej przyczyny, która powoduje tę sytuację, zwykle można ją poprawić poprzez prawidłową dietę. Dlatego ważne jest, aby dbać o dietę naszych dzieci. To pozwoli uniknąć konieczności poddawania leczeniu w niektórych przypadkach są one absolutnie konieczne, środki przeczyszczające i inne leki mogą mieć różne niepożądane działania na organizm. Miedzy innymi powodują duże obciążenie wątroby związane z ich poniżej przedstawiamy pewne pokarmy lub strategie żywieniowe, które mogą skutecznie zapobiegać lub leczyć zaparcia pokarmy na zaparcia dziecięceKiedy dzieci mają zaparcia, ważne jest ustalenie, jak poważny jest ten problem. Dlatego przede wszystkim najlepiej udać się do pediatry w celu postawienia diagnozy. Na tej podstawie specjalista określi, czy konieczne jest leczenie farmakologiczne, czy wystarczą zmiany w szczęście w większości przypadków można interweniować za pomocą odpowiedniego doboru diety. Wiele pokarmów stymuluje bowiem ruchliwość jelit i przynosi ulgę a także rozwiązuje ten problem. Ale jakie są najlepsze opcje?OwoceJednym z podstawowych składników odżywczych niezbędnych do regulacji tych zaburzeń jest błonnik. Składnik ten występuje obfici w owocach i warzywach. Błonnik pozwala zwiększyć objętość bolusa kałowego, a wraz z tym zwiększyć ruchy perystaltyczne dwa rodzaje błonnika: rozpuszczalny i nierozpuszczalny. Pierwszy pozwala zwiększyć objętość bolusa przez pochłanianie wody. W ten sposób ruch jelit jest mechanicznie szybszy i bardziej wydajny. Ponadto konsystencja stolca jest lepsza, ponieważ jego twardość jest to doskonałe składniki diety na zaparcia dziecięce. Zawartość błonnika pomaga poprawić tranzyt jelitowy. Oprócz tego są też pyszne i dzieci zazwyczaj je rodzaj błonnika jest zwykle obecny w owocach i warzywach, dlatego ich codzienne spożywanie jest kluczowe jeśli występują zaparcia, nie tylko dziecięce. Ważne jest jednak zróżnicowanie spożywanych owoców. Wybór produktów sezonowych jest zwykle skuteczną strategią zapewniającą odpowiednie spożycie drugiej strony należy zauważyć, że istnieje zasadnicza różnica między spożywaniem owoców jako takich a spożywaniem ich w postaci koktajli lub soków. Niestety w tej drugiej opcji marnujemy część błonnika zawartego w produkcie, co czyni pokarm nieskutecznym w leczeniu owsiane rewelacyjnie działają na zaparcia dziecięceWśród źródeł błonnika nierozpuszczalnego mamy również prosty i doskonały produkt w postaci płatków owsianych. Ten rodzaj błonnika podlega procesowi fermentacji na poziomie jelit, wytwarzając kwasy tłuszczowe o krótkim łańcuchu. Tego rodzaju substancje mają działanie przeciwzapalne i poprawiają skład mikroflora jelitowa z kolei zapewnia prawidłowe przetwarzanie składników odżywczych i optymalną wymianę płynów, co zapobiega biegunce i zaparciom. Błonnik z płatków owsianych składa się głównie z beta-glukanów, które są związkami, które mają związek z wieloma jednej strony, jak wspomnieliśmy wyżej, mają właściwości przeciwzapalne wynikające z fermentacji. Ponadto mogą nawet regulować profil lipidowy osoby, nieznacznie obniżając poziom cholesterolu ziarnaOprócz owsa istnieją również inne rodzaje zbóż, które mogą pomóc na zaparcia dziecięce. Ale ilekroć zamierzamy podać dziecku produkty zboże, ważne jest, aby wybierać ich pełnoziarniste lub razowe odmiany, a nie produkty rodzaj żywności ma niższy indeks glikemiczny. To ważny czynnik ze względu na profilaktykę zdrowia trzustki a także w leczeniu lub zapobieganiu cukrzycy. Z drugiej strony ilość błonnika zawartego w pełnych zbożach jest znacznie wyższa, co poprawi tranzyt pomaga utrzymać mikroflorę w jelitachSpożywanie co najmniej jednego jogurtu dziennie znacznie poprawia stan mikroflory i objawy zaparć u dzieci. Ten produkt żywnościowy zawiera dużą ilość probiotyków, żywych bakterii, które kolonizują przewód pokarmowy, korzystnie wpływając na zdrowie względu na zawartość probiotyków zwykły jogurt stanowi dobrą opcję w łagodzeniu zaparć u ten sposób właściwa mikroflora gwarantuje prawidłową wymianę płynów i dobre wchłanianie składników odżywczych z przewodu pokarmowego. W konsekwencji powstają odchody o odpowiedniej konsystencji i twardości, które łatwo jest prawidłowo powinny spożywać naturalne jogurty z niewielką ilością cukru. W ostatnich latach pojawiła się duża liczba zbyt słodkich produktów mlecznych. Zaliczają się one jednak do produktów przetworzonych i dlatego ich zużycie powinno być mocno spożywanie dwóch kubków naturalnych jogurtów lub zsiadłego mleka dziennie jest wystarczająco korzystne dla zdrowia jelit i zapobiega problemom z zaciekawi Cię także nasz inny artykuł: Zdrowe jogurty – czy wiesz, które wybrać?Dzieci z zaparciami powinny pić więcej wodyBłonnik rozpuszczalny nie będzie jednak dobrze wpływać na jelita, jeśli ilość dostarczanych płynów jest mała. Dlatego zaleca się, aby dzieci przyjmowały co najmniej 2 litry wody dziennie. W ten sposób przyczynimy się do tworzenia masy kałowej o prawidłowej objętości i niezbyt dużej twardości, co mogłoby powodować pewne mechaniczne zablokowanie potrzebują wody również jako niezbędnego elementu wchłaniania i dystrybucji witamin w organizmie. Jest przecież podstawowym składnikiem krwi i jest obecna we wszystkich układach funkcjonujących w ludzkim cieleJak zmniejszyć zaparcia dziecięce poprzez dietę: wnioskiNajlepsze pokarmy dla dzieci z zaparciami to te, które zawierają dużo błonnika. Konieczne jest jednak łączenie żywności bogatej w błonnik rozpuszczalny z tymi, które mają nierozpuszczalny błonnik w swoim składzie. Dlatego priorytetem powinno być spożywanie owoców i warzyw oraz pełnoziarnistych produktów ten sposób upewnimy się, że objętość bolusa kałowego jest prawidłowa i że tranzyt jelitowy przebiegnie bez komplikacji. Wszystko to będzie dobrze funkcjonować, jeśli zapewnimy obfite spożycie wody. Okazuje się bowiem, że często jednym z głównych problemów u dzieci jest nadmierna twardość stolca, która utrudnia jego może Cię zainteresować ...
Makrogole – na zaparcia w każdym wieku. Definicja zaparcia wskazuje, że jest to schorzenie polegające na zaburzeniu częstości wypróżnień lub oddawanie stolców o nieprawidłowej objętości lub nadmiernie zbitej konsystencji. Zależy ono zarówno od częstości wypróżnień, konsystencji stolca, a także od subiektywnej oceny
Ciężkie, straszne zaparcia to poważny problem dotykający wielu osób. W przypadku uporczywych zaparć warto skonsultować się z lekarzem. Nieleczone mogą prowadzić do poważnych chorób odbytnicy i odbytu. W ostateczności mogą być przyczyną niedrożności jelita) grubego. spis treści 1. Co to są zaparcia? 2. Leczenie ciężkich zaparć 3. Środki przeczyszczające na ciężkie zaparcia 1. Co to są zaparcia? Zaparcia u dorosłych to zaburzenia wypróżniania, polegające na rzadkim oddawaniu stolca (rzadziej niż trzy razy w tygodniu). Wypróżnianiu towarzyszy ból i uczucie niepełnego oczyszczenia. Do zaparć przyczynia się zła perystaltyka jelit, odpowiedzialna za przesuwanie niestrawionych resztek pokarmu w kierunku odbytnicy. Zaparcia tworzą się przez nieprawidłową dietę, stres, niezdrowy tryb życia. Jednak czasami mogą oznaczać poważniejszą chorobę. Jeśli ktoś cierpi na uciążliwe, straszne zaparcia warto umówić się na wizytę. Jeśli lekarz będzie miał wątpliwości może zalecić badanie biochemiczne badanie kału na krew utajoną, endoskopowe, USG czy badanie kontrastowe jelita grubego. Dopiero po dodatkowych badaniach będzie mógł stwierdzić z jakiego rodzaju zaparciem mamy do czynienia. Zobacz film: "Coraz więcej osób boryka się ze wstydliwym problemem. Cierpi na zaparcia. Jak sobie z tym radzić?" 2. Leczenie ciężkich zaparć Poranne regularne wypróżnianie Poranny pośpiech sprawia, że często wstrzymujemy wypróżnianie, a to właśnie wtedy nasz organizm domaga się posiedzenia w toalecie. Warto poświęcić trochę więcej czasu na wsłuchanie się w potrzeby naszego ciała. Jeżeli ten odruch już u nas zanikł, należy wypić rano, na czczo szklankę wody z cytryną i łyżeczką miodu. Pobudzi to do pracy jelito. Właściwa dieta Nieprawidłowa dieta, czyli składająca się z dużej ilości węglowodanów i tłuszczów zwierzęcych, sprzyja zaparciom. Są one ciężkostrawne i długo leżą w żołądku i jelitach. Bardzo ważny jest błonnik, który działa jak szczoteczka dla jelit. „Wymiata” on wszystkie niestrawione resztki pokarmu z organizmu i pobudza przewód pokarmowy do aktywności. Do swojego codziennego jadłospisu warto wprowadzić więcej produktów zawierających błonnik, warzywa, owoce, produkty ze sfermentowanego mleka. Białe pieczywo lepiej zamienić na razowe. Prawidłowy sposób jedzenia Jedzeniem należy się delektować. W pozycji siedzącej, powoli przeżuwać małe kęsy. Pokarm nieprzeżuty jest wolniej i gorzej trawiony. Długo zalega w jelitach i fermentuje, co utrudnia jego transport. Najlepsze jest przyjmowanie pokarmów o stałych porach. Woda Zbyt mała ilość wypitej wody również prowadzi do zaparć. W ciągu dnia organizm potrzebuje około 2-3 litrów wody. Lepiej unikać gazowanych słodkich napojów, gdyż mogą powodować wzdęcia. Najzdrowsza jest niegazowana woda i słaba herbata), która wspomaga trawienie. Aktywność fizyczna Ćwiczenia są swoistym masażem dla jelit, wzmagają ruchy robaczkowe. Nie trzeba uprawiać forsownych ćwiczeń, wystarczy spacer, pływanie, jazda na rowerze czy lekka gimnastyka. 3. Środki przeczyszczające na ciężkie zaparcia Preparaty na zaparcia, w skład których wchodzą włókna roślinne – skutkiem ubocznym tych preparatów jest działanie wiatropędne oraz powodowanie wzdęć. Środki drażniące jelito – działają szybciej, ale ich przedawkowanie może doprowadzić do skutków przeciwnych niż zamierzone, mogą zwiększać skłonność do zaparć. Mogą spowodować uszkodzenie śluzówki jelita grubego. Płynna parafina – ułatwia wypróżnianie, ale zmniejsza wchłanianie witamin rozpuszczalnych w tłuszczach oraz leków. Olej rycynowy – podrażnia jelito i powoduje jego przekrwienie. Preparaty zawierające laktulozę – najbezpieczniejszy środek na zaparcia, latuloza to syntetyczny cukier powodujący uwodnienie masy kałowej. Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza. polecamy
FORLAX® 10g, Macrogol 4000, 10,00 g na saszetkę, proszek do sporządzania roztworu doustnego, saszetki. WSKAZANIA DO STOSOWANIA: Leczenie objawowe zaparć u dorosłych oraz u dzieci w wieku od 8 lat. Przed rozpoczęciem leczenia lekarz powinien stwierdzić, czy przyczyną zaparcia nie są zaburzenia organiczne. Forlax l0 g powinien stanowić
Jak pomóc dziecku przy zaparciach? Co robić, gdy dziecko nie może zrobić kupki, a długie godziny spędzane na nocniku czy sedesie, nie przynoszą efektów? Nie każdy problem z wypróżnieniem oznacza zaparcie u dziecka. Ale gdy malec nie może załatwić się przez dłuższy czas, warto wiedzieć, skąd biorą się zaparcia i jak sobie z nimi poradzić. Zaparcia u dzieci to problem, którego nie wolno lekceważyć. Obserwuj więc swoje niemowlę i kontroluj, czy nie doskwiera mu zatwardzenie. Prawidłowy stolec małego dziecka ma konsystencję pasty do zębów i powinien być oddawany bez wysiłku. Gdy jednak dziecko wypróżnia się rzadziej niż raz na trzy dni, a jego kupka jest twarda (przez co wypróżnienie wymaga sporego wysiłku i jest bolesne), mamy do czynienia z zaparciem, które inaczej określane jest jako zatwardzenie. Kiedy o nim mówimy i jak sobie z nim radzić? Spis treściJak często dziecko powinno robić kupkę?Po czym poznać zaparcie u dziecka?Przyczyny zaparć u dzieciLeczenie zatwardzenia u dzieckaSposoby na zaparcia u dzieciJak pomóc dziecku zrobić kupkę?Czym grożą zaparcia u dzieci? Zaparcia u niemowląt. Jak je zwalczyć? Jak często dziecko powinno robić kupkę? Liczba wypróżnień u dziecka zależy od jego wieku. Niemowlęta brudzą pieluszkę dość często, bo nawet siedem razy dziennie (jeśli są karmione piersią). Później to się zmienia, bo układ pokarmowy dojrzewa, a ilość posiłków zmniejsza się do trzech głównych i dwóch dodatkowych. Dzieci w wieku 1-4 lat zazwyczaj oddają maksymalnie dwa stolce dziennie. Starszaki mogą wypróżniać się maksymalnie trzy razy dziennie, ale normą jest również jedna kupka na dwa, trzy dni. Po czym poznać zaparcie u dziecka? To, że dziecko ma zaparcie, mama może podejrzewać wówczas, kiedy dziecko rzadko chodzi do toalety „za grubszą potrzebą”. Ale dla lekarza to nie jest jeszcze powód, by postawić diagnozę. Tak zwane kryteria diagnostyczne zaparć różnią się bowiem w zależności od wieku dziecka. I tak, w przypadku dzieci, które nie skończyły jeszcze 4 lat, zaparcie można podejrzewać, jeśli objawy lub dolegliwości utrzymują się przynajmniej miesiąc i mamy do czynienia przynajmniej z dwoma spośród wymienionych poniżej: w ciągu tygodnia dziecko oddaje stolec dwukrotnie bądź rzadziej w ciągu tygodnia dziecku świadomie kontrolującemu wypróżnienia zdarza się przynajmniej jeden epizod nietrzymania kału wypróżnienia są bolesne, a stolce – twarde stolce mają dużą średnicę i mogą zatkać toaletę dochodzi do tzw. retencji kału, czyli odbytnica jest wypełniona zalegającymi masami kałowymi, które wyczuwalne są w trakcie badania brzucha. W przypadku dzieci, które skończyły 4. rok życia o zaparciach można mówić, gdy przynajmniej dwa z tych objawów występują co najmniej raz w tygodniu przez dwa miesiące (albo dłużej). Dodatkowym kryterium jest tu również świadome unikanie defekacji. Czytaj: Zaparcia nawykowe u dzieci: przyczyny, objawy, leczenie Zaparcia u niemowląt. Co robić, gdy dziecko ma zaparcie? Przyczyny zaparć u dzieci Niewielki procent dzieci mających zaparcia cierpi na nie z powodu określonej wady lub choroby. U zdecydowanej większości mają one charakter czynnościowy, to znaczy dochodzi do nich z powodu przejściowych zaburzeń pracy jelita, wywołanych określonymi przyczynami. Wśród przyczyn zaparć najczęstsze to: niewłaściwa dieta dziecka (zbyt mała ilość błonnika i płynów). świadome unikanie wypróżnienia. Dziecko nie chce robić kupki na nocnik albo korzystać z toalety, bo twardy stolec drażni śluzówkę, a wypróżnienie powoduje ból. pośpiech w trakcie korzystania z toalety, a co za tym idzie – niepełne wypróżnianie. Masy stolca, które nie zostały usunięte, zalegają w okrężnicy. zmiana w życiu – rozpoczęcie nauki, podróż, zabieg szpitalny. Wszystko zależy od wieku dziecka – zaparcia u dwulatka może wywołać np. nowa opiekunka, zaparcia u trzylatka – pójście do przedszkola. Zwłaszcza zaparcia w przedszkolu to częsty problem – w porze, kiedy dziecko robi kupkę, jest wśród innych dzieci, i trudno mu znaleźć chwilę, by spokojnie usiąść na sedesie. przyjmowanie niektórych leków (w tym preparatów żelaza, albo zbyt dużych dawek witaminy D3). niektóre choroby, w tym układu mięśniowego i nerwowego, wady i nieprawidłowości w rejonie odbytnicy. Leczenie zatwardzenia u dziecka Drugi etap leczenia to doprowadzenie do stanu, kiedy dziecko będzie codziennie oddawało stolec. W tym celu lekarz przepisuje syrop na zaparcia. Preparaty takie działają na różnych zasadach. Niektóre, tzw. leki osmotycznie czynne, zwiększają wchłanianie wody w jelicie grubym i rozluźniają kupkę, w efekcie czego ma konsystencję pasty do zębów. Inne działają drażniąco na błonę śluzową jelita i zwiększają w nim ilość wody, pobudzając do wypróżnienia. Jeszcze inne (tzw. leki działające poślizgowo) ułatwiają oddanie stolca powlekając go śliską warstwą. Zwykle to lekarz zaleca, jaki to ma być preparat, i w jakiej dawce należy go podawać, by osiągnąć spodziewany efekt. Choć poprawa następuje zwykle dość szybko, pełna kuracja powinna trwać nawet kilka miesięcy (by uniknąć nawrotów, i by malec nie odczuwał bólu przy wypróżnieniu). To ważne zwłaszcza przy nawykowym wstrzymywaniu wypróżnienia, kiedy dziecko świadomie wstrzymywało stolec w obawie przed bólem. Zobacz: Jak zachęcić dziecko do picia wody? Sposoby na zaparcia u dzieci Dziecko z zaparciami powinno dużo pić – najlepsza jest niegazowana woda mineralna. Trzeba również zadbać o to, by codziennie wypił szklankę soku, najlepiej warzywnego i jadł dużo surowych warzyw i owoców (z wyjątkiem bananów, gotowanej marchewki i tartych lub pieczonych jabłek, które działają zapierająco). Przy zaparciach najlepsza jest tzw. dieta bogatoresztkowa, czyli obfitująca w błonnik. Dziecku warto podawać pełnoziarniste makarony, pieczywo, płatki z pełnych ziaren zbóż. Lepiej za to unikać słodyczy, a także białego ryżu i potraw z jasnej mąki: pieczywa, makaronu, naleśników. Czytaj: Jak często niemowlę robi kupkę? Ile razy na dzień noworodek powinien się wypróżniać? Jak pomóc dziecku zrobić kupkę? Dziecko z zaparciami powinien obejrzeć pediatra, który oceni, czy przyczyną zaparć nie są wady lub choroby wymagające specjalistycznego leczenia. Niezależnie od tego dziecku trzeba będzie pomóc usunąć to, co zalega w jelicie. Wypróżnienie można sprowokować mechanicznie. Niegdyś wystarczyło wsunąć do odbytu czopek albo kawałek mydła, co powodowało gwałtowne – i bolesne – wypróżnienie, bo konsystencja stolca się nie zmieniała. Dlatego teraz pediatrzy zalecają wlewki z roztworu soli fizjologicznej lub fosforanów – podany w niej płyn rozmiękcza stolec, co ułatwia wypróżnienie. Czym grożą zaparcia u dzieci? Zatwardzenia nie wolno lekceważyć. W następstwie zalegania mas kałowych w odbytnicy dochodzi do rozciągnięcia jej ścianek i stopniowego zaniku czucia potrzeby wypróżnienia, a także do popuszczania stolca (kiedy na skutek rozluźnienia mięśni jego płynne treści wydostają się na zewnątrz). Stolce oddawane są wówczas nawet w odstępach dwu, trzytygodniowych, a towarzyszy temu silny ból. Mający zaparcia kilkulatek cierpi na przewlekłe bóle i wzdęcia brzucha, ma nudności i wymioty, coraz mniejszy apetyt. Wolniej też rośnie i przybiera na wadze. Rozdęta odbytnica uciska drogi moczowe, na skutek czego zmniejsza się objętość pęcherza moczowego, a więc pojawia się moczenie nocne. Zatwardzenie odbija się też na psychice: dziecko może mieć z tego powodu zaburzenia emocjonalne, z depresją włącznie. Wydłużone odstępy pomiędzy wypróżnieniem mogą też doprowadzić do upośledzenia drożności jelita – wtedy niezbędny jest pobyt w szpitalu i wypłukanie z jelit zalegających w nim mas kałowych. Zobacz: Zaparcia w czasie rozszerzania diety Czy potrafisz rozpoznać, co dolega twojemu dziecku? Pytanie 1 z 10 Twoje dziecko nie chce ssać piersi, zaczyna się ślinić i płacze. Nagle ssie palce i wkłada do buzi wszystko, co wpadnie mu w ręce. Objawy sugerują: infekcję jamy ustnej ząbkowanie przeziębienie
3. Zaparcia u dzieci - ostrzeżenia. Dziecko, które przez kilka dni miało poważne zaparcia powinno zostać zbadane przez pediatrę. Niekiedy lewatywa bądź czopek dopochwowy zmniejszają zaparcia, ale są często zalecane, ponieważ dziecko może zacząć wiązać negatywne doświadczenia z procesem wypróżniania, co może doprowadzić do
Co to jest zaparcie i jakie są jego przyczyny? Jako zaparcie stolca traktuje się zbyt długie odstępy pomiędzy wypróżnieniami (wypróżnienia rzadziej niż 2 razy w tygodniu) i/lub oddawanie stolców z dużym wysiłkiem. Zaparcia stolca mają uwarunkowanie czynnościowe w 95%, a jedynie 5% zaparć ma podłoże organiczne ( choroba Hirshsprunga, niedoczynność tarczycy, choroby układu nerwowego i mięśniowego, w tym mózgowe porażenie dziecięce, zespół Downa, a nawet alergia pokarmowa i celiakia). Jak często występują zaparcia u dzieci? Zaparcia występują u około 10% populacji dziecięcej w świecie. Okresowo zaburzenie to występuje u 30% dzieci. Jak się objawia zaparcie? Do najczęstszych objawów zaparć należą: wypróżnienia rzadsze niż 2 razy w tygodniu, oddawanie twardych („spieczonych”) oraz obfitych stolców, brudzenie bielizny oraz ból przy defekacji. U wielu dzieci występuje tzw. postawa retencyjna (dziecko przerywa zabawę, zastyga w bezruchu, zaciska pośladki, krzyżuje nogi, a po ustąpieniu uczucia parcia wraca do zabawy). Towarzyszyć może drażliwość narastająca do momentu defekacji, a po oddaniu stolca dziecko staje się pogodne, a następnie ponownie narasta drażliwość. W podobny sposób może narastać brudzenie bielizny. U 50% dzieci zaparciom może towarzyszyć niewielka domieszka krwi na stolcu lub na bocznej powierzchni. Popuszczanie stolca spowodowane jest w ponad 90% świadomym powstrzymywaniem się od oddania stolca i wtórnym nagromadzeniu się mas kałowych w bańce odbytnicy. U wielu dzieci unikających defekacji przyczyny tego można doszukać się w bolesnych wypróżnieniach spowodowanych pojawieniem się twardego, zbitego stolca. U części z kolei dopatrzono się podłoża emocjonalnego (chęć dalszego noszenia pieluszek). U 5% dzieci przyczyną zaparć mogą być choroby organiczne, a wśród nich najczęściej choroba Hirschsprunga, cechująca się takimi objawami, jak: opóźnione oddawanie smółki, utrata łaknienia, wymioty, rozdęcie brzucha, naprzemienne biegunki z zaparciami, często tryskające stolce przy badaniu per rectum, u dzieci starszych nieproporcjonalnie małe brudzenie majteczek w stosunku do obfitych zalegających mas kałowych. Co robić w razie wystąpienia objawów zaparcia? 1. Strona edukacyjna (pomocna może być rozmowa z lekarzem) Zrozumienie natury zaparć i brudzenia (zaparcia pojawiają się najczęściej w takich okresach, jak przejście z karmienia piersią na mieszanki sztuczne, zaprzestania zakładania pampersów, podjęcie zajęć w przedszkolu lub nauki szkolnej), często łączy się z unikaniem warzyw i owoców przez dziecko. Oddawanie twardszych stolców łączy się z pojawieniem się bólu przy defekacji, a to powoduje dalsze wstrzymywanie stolca. Brudzenie jest konsekwencją albo przeciskania się mas kałowych przez odbyt, albo porywaniem cząstek kału zalegającego w bańce odbytnicy przez wydalane gazy jelitowe. Zalecenia dietetyczne (dieta wzbogacona w warzywa, owoce, grube kasze, ciemne pieczywo oraz odpowiednia podaż płynów). Zachęcanie dziecka do aktywności fizycznej i ruchu. Próby defekacji 5–10 min po posiłkach. Po posiłkach najżywszy jest odruch żołądkowo-okrężniczy, co próby defekacji czyni bardziej skutecznymi. Pozwoli to na przywrócenie rytmu dobowego wypróżnień. Należy starać się tak uregulować ten rytm, aby parcie pojawiało się w porach dnia, kiedy dziecko jest w domu. (najlepiej po obiedzie lub po kolacji). Wielu autorów zaleca nagradzanie dziecka w różnych formach po skutecznym wypróżnieniu. Może to być pochwała, kolorowanie obrazków, wyklejanie, czytanie bajki, prezenty itp. Dzienniczek wypróżnień pozwala lepiej śledzić postępy dziecka w regulacji wypróżnień, a lekarzowi lepiej dopasować farmakoterapię. 2. Próba leczenia – p. niżej. Jak lekarz stawia diagnozę? U 90% dzieci rozpoznanie można ustalić na podstawie wywiadu i badania fizykalnego dziecka. U pozostałych 10% przeprowadza się takie badania diagnostyczne, jak: Czas pasażu znaczników z oceną ich zalegania i ich rozmieszczenia w jelicie grubym. Badanie polega na połknięciu 20 znaczników dziennie przez 6 dni, a następnego – wykonaniu przeglądowego RTG brzucha, na którym następnie ocenia się rozmieszczenie znaczników. Są też modyfikacje badania polegające na 3-dniowym okresie połykania znaczników lub zmniejszeniu ich liczby do 10 dziennie. Czas pasażu można ocenić też metodą izotopową. Manometria – polega na rejestracji ciśnień na wysokości zwieraczy odbytu oraz w bańce odbytnicy, podatności bańki odbytnicy oraz odruchu zwiotczenia zwieracza wewnętrznego odbytu po wypełnieniu balonu wprowadzonego do bańki odbytnicy. Przy podejrzeniu choroby Hirschsprunga lub innej wady wykonuje się wlew kontrastowy jelita grubego. Badanie histopatologiczne bioptatu z końcowej części jelita grubego pozwala potwierdzić chorobę Hirschsprunga. Jakie są sposoby leczenia zaparć? Farmakologiczne a) Opróżnienie odbytnicy z dużej ilości zalegających mas kałowych. Można to zrobić za pomocą makrogolu (np. Forlax) i parafiny lub wlewki doodbytniczej z mieszanki fosforanowej (Enema). b) U niemowląt unika się parafiny, a makrogol można zastąpić laktulozą, wlewkę czyszczącą można sporządzić z fizjologicznego roztworu NaCl z dodatkiem laktulozy. c) Zapobieganie zaleganiu stolca: – U niemowląt laktuloza 1–3 ml/kg, u dzieci starszych makrogol (Forlax) 0,2-0,8 g/kg na dobę. Leki te podaje się w jednej lub dwóch dawkach. Po 2 miesiącach unormowania wypróżnień stopniowo i bardzo wolno redukować dawki leków. – U dzieci starszych pomaga podawanie soli gorzkiej (siarczan magnezu) 10– 15 g/dobę. – Rzadziej stosowane są bisakodyl lub sennozydy (Xenna, Agiolax). Leków tych nie powinno się stosować dłużej niż 2 tygodnie, należy raczej traktować je jako leki doraźne. – U dzieci unikających błonnika stosuje się preparaty zawierające błonnik (Petynki, Otrębuski, Jeliton, Błonnik – tabletki lub proszek, Dicoman, Fibraxine). Zabiegowe Leczenie zabiegowe stosuje się w przypadkach szczególnie ciężkich przewlekłych zaparć, w których nie skutkuje edukacja i leczenie farmakologiczne (ok. 1% chorych). Przy niepowodzeniu leczenia zachowawczego można rozważyć założenie przetoki Malone’a (zespolenie wyrostka robaczkowego z powłokami brzucha), która pozwala na płukanie jelita grubego poprzez otwór w tak wytworzonej przetoce. U części dzieci konieczne jest usunięcie co najmniej połowy okrężnicy. Do metod zabiegowych należy również chirurgiczne wszczepianie stymulatorów nerwów krzyżowych, podejmowane są też próby przezskórnej elektrostymulacji jelita. Czy jest możliwe całkowite wyleczenie? Możliwe jest u 50–90 % chorych w zależności od motywacji i determinacji pacjenta i rodziny. Co robić po zakończeniu leczenia? Dieta z uwzględnieniem warzyw i owoców. Po wyleczeniu dzieci zwykle już nie unikają błonnika. Dobra współpraca z dzieckiem, które sygnalizuje rodzicom nawrót trudności w defekacji, ponowne włączenie makrogolu lub laktulozy szybko przynosi poprawę. Odstawienie leku może nastąpić w takich wypadkach znacznie szybciej niż przy początkowym leczeniu. Najważniejsze jest utrzymywanie rytmu wypróżnień i niezwlekanie z defekacją. Co robić, aby uniknąć zachorowania? Należy uwzględniać błonnik w jadłospisie dziecka. Zmniejszenie spożycia błonnika obecnie uważa się za główną przyczynę zaparć w świecie. Należy z wyczuciem wybrać moment zaprzestania pieluchowania dziecka. Trzeba wypracować u dziecka stały dobowy rytm wypróżnień. Przy zauważeniu trudności w defekacji włączyć laktulozę lub makrogol.
U dzieci poniżej 6. miesiąca życia, które karmione są mlekiem modyfikowanym, problemy z zaparciami można zauważyć, jeśli niemowlę podczas wypróżniania jest niespokojne, płacze przez dłuższy czas. Dodatkowymi objawami tej dolegliwości może być brak apetytu oraz wygląd brzuszka dziecka – jest nabrzmiały i twardy.
Mam problem z zaparciami u dziecka. Dziecko ma 3 latka. Zaparcia trwają od około 8 miesięcy, z czasem jest gorzej. Dieta bogatoresztLekarz przepisuje laktulosum i każe Pic bez przerwy. Wyróżnienia występują po 7-10 dniach po podaniu dwóch czopków glicerynowych, SA bardzo bolesne, duże, zbite, dziecko wstrzymuje i boi się robic. Co robić gdy lekarz mnie lekceważy. Proponował lewatywe w szpitalu, nie wiem czy poprosić o skierowanie i pójść czy szukać pomocy gdzie indziej. Proszę o poradę co robić. KOBIETA, 23 LAT ponad rok temu Jak pozbyć się zgagi? Witam! W opisanej sytuacji konieczne jest wdrożenie kompleksowej diagnostyki. Proszę ponownie udać się do lekarza. 0 Nasi lekarze odpowiedzieli już na kilka podobnych pytań innych znajdziesz do nich odnośniki: Zaparcia nawykowe u 2,5-letniego dziecka – odpowiada Mgr Paulina Szczechowicz Zaparcia u 4-letniego dziecka – odpowiada Lek. Katarzyna Szymczak Zaparcia, problem z przełykaniem i cofanie treści z żołądka u 3-letniego syna – odpowiada Lek. Małgorzata Horbaczewska Jak wyleczyć zaparcia u dziecka? – odpowiada Lek. Tomasz Budlewski Zaparcia u 3-latka – odpowiada Lek. Paweł Baljon Co jest lepsza na zaparcia u dzieci koper włoski czy czopek glicerynowy? – odpowiada Dr n. med. Tomasz Grzelewski Zaparcia u 3-latki – odpowiada Roma Wojtewicz Bóle brzucha i zaparcia u 2,5-letniego dziecka – odpowiada Milena Lubowicz Stwierdzone nawykowe zaparcia u pięciolatka – odpowiada Mgr Anna Ingarden Zatwardzenie u półtorarocznego dziecka – odpowiada Lek. Małgorzata Horbaczewska artykuły
Zaparcia u dzieci są dość powszechną dolegliwością, która może występować z różnych powodów. Czasem ich przyczyną jest niewłaściwa dieta lub gwałtowna zmiana rodzaju przyjmowanych pokarmów, czasem - stres i zmiana otoczenia, a w niektórych przypadkach za zatwardzenie u malucha odpowiadają różnego rodzaju choroby - wrodzone bądź nabyte. Obecnie na szczęście istnieje
Widok (3 lata temu) 28 lutego 2019 o 17:36 Co można stosować na zaparcia u 14 miesięcznego dziecka. Czy są jakieś środki do łykania, jakieś syropki, może czopki. Co doradzicie? Te zaparcia robią się przez nietolerowanie niektórych produktów w diecie. 0 1 ~mama-dobra-rada (3 lata temu) 28 lutego 2019 o 19:07 Tylko espumisan, jest bezpieczny dla najmłodszych. Radze iść do lekarza jak to trwa dłużej niż 1 dzień. Nietolerancja produktów w diecie? to nie powinno dziecko tego dostawać do jedzenia, skoro wiesz, że to z tego powodu. 1 1 ~anonim (3 lata temu) 28 lutego 2019 o 22:27 Nam gastrolog przepisal xenne balance junior 0 0 ~Kasia (3 lata temu) 2 marca 2019 o 17:46 lactulosum. to jedyny naturalny środek, nie żadna chemia. skuteczny ale czasami trzeba podawać przez kilka dni żeby był efekt. doraźnie małe czopki glicerynowe dla dzieci. 1 0 ~mama Oli (3 lata temu) 14 marca 2019 o 19:05 Według mnie najlepsze są czopki Eva/qu bambini, które nie przeczyszczają, nie wchłaniają się, łatwo się je wkłada i zawsze są skuteczne. Ja u moich dzieci czasem je stosuję, są naprawdę niezłe. 0 0 ~Ja z Gdańska (3 lata temu) 14 marca 2019 o 22:56 My dodajemy do mleka di co peg w proszku, jest wersja dla dzieci po 6 miesiącu życia. Można podawać długo, bez skutków ubocznych. My akurat podajemy najmniejsza dawke przy której zaparcia przestały występować co stanowi 1/4 dawki dobowej. 0 0 ~anonim (3 lata temu) 15 marca 2019 o 01:09 A próbowałaś jabko, śliwkę i dietę bogata w błonnik? 2 0 ~Wika (3 lata temu) 15 marca 2019 o 08:48 Zgadzam się z poprzedniczką...dlaczego akurat leki? U tak małego dziecka zaparcia raczej wynikają z "błędów" w diecie niż z predyspozycji (chyba, że dziecko ma zdiagnozowaną jakąś wadę/chorobę) W tym wieku ja bym nie przyzwyczajała organizmu do leków, tylko w naturalny sposób eliminowała problem. Rozwiązaniem na zaparcia u mojego syna okazały się suszone śliwki ze słoiczka :) Najczęściej dodawałam do kaszki. Warto też zastanowić się czy dziecko nie pije za mało wody, albo nie dostaje przez dłuższy czas produktów uznawanych za zapierające np marchewka, ryż. Może warto włączyć więcej owoców, bądź jakąś wielozbożową kaszkę? Ostatecznie raczej sięgnęłabym po probiotyki (przez 3 mce) niż po leki. Nie wszystko trzeba leczyć od razu specyfikami z apteki. 1 0 ~Ja z Gdańska (3 lata temu) 15 marca 2019 o 19:03 Tak zgadzam się, ale to zależy od obciążeń u danego dziecka, u nas syn że względu na stan zdrowia ma zalecona dietę wysokokaloryczna z przyjmowaniem preparatów wysokoenergetycznych które pije wyłącznie z mlekiem co wiąże się z wypijaniem przez niego około 0,5 litra mleka na dobę, mleko modyfikowane działa zapierająco... śliwki ani większe ilości innych płynów nie pomagały stąd d i c o p e g ale w minimalnej dawce. 1 0 ~Frenia (3 lata temu) 18 marca 2019 o 23:08 2019-03-15 01:09:19A próbowałaś jabko, śliwkę i dietę bogata w błonnik?Dokładnie, warto wprowadzić takie produkty do diety. Moja córka jest malutka, ja jej dołożyłam jeszcze termofor na brzuszek i regularnie podaję probiotyki w kroplach Active Flora Baby, sprawdza się to u nas. 0 0 ~Fika (3 lata temu) 30 marca 2019 o 13:18 Ja stosuję czopki eva qu bambini. Są bardzo skuteczne, a przy tym łatwe w aplikacji. Dziecko spokojnie może zrobić kupkę, ale co ważne może zaplanować bez stresu ten moment 0 0 ~Karolina (2 lata temu) 31 sierpnia 2019 o 01:17 Te czopki też się u nas sprawdzają, mam je zawsze w domowej apteczce. 0 0 ~Marzena P. (2 lata temu) 30 września 2019 o 19:28 Widzę ze dużo mam stosuje czopki, ja również. Według mnie, jak już jest problem, to bezpiecznie trzeba się z nim uporać, a czopki to własnie takie bezpieczne i skuteczne rozwiązanie. 0 0 ~Ana (1 rok temu) 24 września 2020 o 12:10 Przede wszystkim szybko działają, tylko trzeba dokładnie przeczytać ulotkę, bo po podaniu trzeba odczekać chwilę, żeby czopek się rozpuścił, bo inaczej nie zadziała. U nas tak było za pierwszym razem:) 0 0 ~Matra (1 rok temu) 27 września 2020 o 19:54 Też jestem za tym, żeby wspierać mikroflorę układu pokarmowego dzieciaków, ja swojej małej podaję Estabiom Baby. 0 0 ~Linka (1 rok temu) 11 października 2020 o 16:58 ja teraz postawiłam na Estabiom, który ma również witaminę D w składzie a więc ma dobry wpływ na naszą odporność. 0 0 do góry
. jh115a6gtb.pages.dev/928jh115a6gtb.pages.dev/786jh115a6gtb.pages.dev/563jh115a6gtb.pages.dev/236jh115a6gtb.pages.dev/397jh115a6gtb.pages.dev/771jh115a6gtb.pages.dev/647jh115a6gtb.pages.dev/718jh115a6gtb.pages.dev/372jh115a6gtb.pages.dev/879jh115a6gtb.pages.dev/879jh115a6gtb.pages.dev/54jh115a6gtb.pages.dev/749jh115a6gtb.pages.dev/491jh115a6gtb.pages.dev/506
lek na zaparcia u dzieci forum